Префикс выражает значение недостаточности, неполноты, половинчатости
ուսումuˈsumучеба
թերուսtʰɛˈɾusнедоучившийся, недоучка
եփելjɛˈpʰɛlварить
թերեփtʰɛˈɾɛpʰнедоваренный
կղզիkəʁˈziостров
թերակղզիtʰɛɾɑkəʁˈziполуостров
կատարելkɑtɑˈɾɛlвыполнять, исполнять
թերակատարելtʰɛɾɑkɑtɑˈɾɛlнедовыполнять
հավատալhɑvɑˈtɑlверить
թերահավատtʰɛɾɑhɑˈvɑtнедоверчивый
գնահատելɡənɑhɑˈtɛlоценивать
թերագնահատելtʰɛɾɑɡənɑhɑˈtɛlнедооценивать
աճելɑˈʧɛlрасти, вырастать
թերաճtʰɛˈɾɑʧнедоразвитый
մարսելmɑɾˈsɛlпереваривать (пищу)
թերամարսելне переваривать
ըմբռնելəmbrˈnɛlпонять, постичь
թերըմբռնելtʰɛɾəmbrˈnɛlнедопонять
կշռելkəʃˈrɛlвзвешивать
թերակշռելtʰɛɾɑkʃˈrɛlнедовешивать
այրելɑjˈɾɛl(с)жечь
թերայրելtʰɛɾɑjˈɾɛlнедожечь
խաշելχɑˈʃɛl(про)варить, тушить
թերխաշtʰɛɾˈχɑʃнедоваренный
թերահավատ պատանի
недоверчивый юноша
թերխաշ ձու
недоваренное яйцо (всмятку)
ուժերի թերագնահատում
недооценка сил
ապրանքի թերակշռում
недовес товара
գազի թերայրում
неполное сгорание газа
թերուս մարդ
недоучившийся человек
պլանների թերակատարում
недовыполнение планов
Սևանի թերակզի
полуостров Севан
Суффикс от основ существительных образует слова, обозначающие специалиста в какой-либо области
քանդակ
քանդակագործkʰɑndɑkɑˈɡɔɾʦскульптор
խեց
խեցեգործχɛʦʰɛˈɡɔɾʦгончар
լամպ
լամպագործlɑmpɑˈɡɔɾʦламповщик
արծաթ
արծաթագործɑɾʦɑtʰɑˈɡɔɾʦсеребряных дел мастер
հրուշակ
հրուշակագործhəɾuʃɑkɑˈɡɔɾʦкондитер
բետոն
բետոնագործbɛtɔnɑˈɡɔɾʦбетонщик
քիմիա
քիմիագործkʰimjɑˈɡɔɾʦхимик
տեքստիլ
տեքստիլագործtɛkʰstilɑˈɡɔɾʦтекстильщик
գորգ
գորգագործɡɔɾɡɑˈɡɔɾʦковродел
մետաղ
մետաղագործmɛtɑʁɑˈɡɔɾʦметаллург
պողպատ
պողպատագործpɔʁpɑtɑˈɡɔɾʦсталевар
գին
գինեգործɡinɛˈɡɔɾʦвинодел
գարեջուր
գարեջրագործɡɑɾɛʤɾɑˈɡɔɾʦпивовар
ատաղձ
փայտագործpʰɑjtɑˈɡɔɾʦплотник
ծխախոտ
ծխախոտագործʦχɑχɔtɑˈɡɔɾʦтабаковод
փական
փականագործpʰɑkɑnɑˈɡoɾtsслесарь
տակառ
տակառագործtɑkɑrɑˈɡɔɾʦбондарь
ժամ
ժամագործʒɑmɑˈɡɔɾʦчасовщик
նավ
նավագործnɑvɑˈɡɔɾʦсудостроитель
հմուտ հրուշակագործ
опытный кондитер
անվանի խեցեգործ
именитый мастер керамики
հայտնի արծաթագործ
известный серебряных дел мастер
վաստակաշատ գորգագործ
заслуженный ковродел
բարձր կարգի փականագործ
слесарь высокой квалификации
իր գործին քաջ տիրապետող տակառագործ
хорошо владеющий своим делом бондарь
Междометия непосредственно выражают душевные переживания, эмоции, чувства и волю человека.
На письме междометия обычно выделяются восклицательным знаком « ՛ ».
Междометия подразделяются на две большие группы: положительные и отрицательные.
Положительные выражают радость, восхищение, ликование, воодушевление, ласку, удивление, гордость, удивление
ա՛յ
ջա՛ն
ա՛յ ջա՛ն
է՛յ ջա՛ն
հե՛յ ջա՛ն
ուխա՛յ
օխա՛յ
բա՛հ
պա՛հ
բա՛
օ՛հ
ռւ՛հ
ո՛ւֆ
Отрицательные выражают боль, мучение, горе, негодование, ненависть, отвращение, страх, угрозу, отчаяние, сочувствие
ի՛
է՛
ը՛
ա՛խ
վա՛խ
վա՛յ
վո՛ւյ
վայ-վա՛յ
ան
օ՛ֆ
ո՛ւֆ
օ՛յ
ամա՛ն
օ՛հ
է՛հ
պահո՛
պա՛հ
պահ-պա՛հ
հայ՛հա՛յ
օհո՛
ավա՛ղ
փս՛
վա՛շ
վաշ-վի՛շ
վուշ-վա՛շ
յա՛խկ
թյու
ի՛
իա՛
Часто одно междометие выражает различные ощущения
Վա՛յ, գաղտնի նամակը սա՞ է։
Ах, это тайное письмо! (удивление)
Վա՛յ, ոտքս։
Ой, (моя) нога! (боль)
Վա՛յ, թանաք չկա։
Ой, чернил нет! (сожаление)
Վա՛յ, Արմեն ջան, դու եկա՞ր։
Ах, Армен дорогой, ты пришел? (радость)
Վա՛յ, ինչքա՜ն շատ թռչուն կա այստեղ։
Ах, как много здесь птиц!
Օհո՛, աչքերդ կարմրեցին։
Ай, (твои) глаза покраснели!
О՛, սոսկալի վայր է սա։
О, это ужасное место!
Է՛հ, Արմե ն, Արմե ն, անհասկանալի մարդ ես դու։
Эх, Армен, Армен, непонятный ты человек!
Ավա՛ղ, արդեն ոչինչ չի "կարելի փոխել։
Увы, уже ничего нельзя изменить!
Օ՛յ, ինչ լավիկն է։
Ой, какой (он) хорошенький!
Знак ставится в следующих случаях.
Между поясняемым словом и собственно приложением
Ճարտարապետը՝ Վարդան Սարգսյանը, նոր նախագիծ էր ներկայացրել։
Архитектор, Вардан Саргсян, представил новый проект.
После причастного оборота, стоящего в начале предложения, и перед причастным оборотом в конце предложения
Ավարտելով օրվա աշխատանքը՝ ճարտարագետները հանրակացարան էին վերադառնում։
Закончив дневную работу, инженеры возвращались в общежитие.
Перед определением, выраженным словосочетанием, которое стоит после определяемого слова
Նա վերադարձել էր՝ հոգնած ու հիասթափված։
Он вернулся – уставший и разочарованный.
После и перед обстоятельствами (основания и уступительных), стоящими в начале и конце предложения с предлогами и послелогами
ըստпо, согласно
նայածnɑˈjɑʦсмотря
չնայածʧʰənɑˈjɑʦнесмотря на
համապատասխանhɑmɑpɑtɑsˈχɑnв соответствии
հակառակhɑkɑˈrɑkнаперекор, вопреки
հանդերձhɑnˈdɛɾʦʰвместе с
Ըստ վերջին տվյալների՝ հանրային գրադարանի բացումը հետաձգվելու է։
По последним данным, открытие публичной библиотеки будет отложено.
Հանրագիտարանի խմբագիրը համաձայնել էր՝ իր համոզմունքներին հակառակ։
Редактор энциклопедии согласился – вопреки своим убеждениям.
Перед однородными подлежащими (без определенного артикля)
Հայաստանի Հանրապետության մեծ քաղաքներն են՝ Երևան, Գյումրի Վանաձոր։
Большие города Республики Армения – Ереван, Гюмри, Ванадзор.
После первого из двух слов, стоящих рядом, но синтаксически не связанных – во избежание смысловой путаницы, недоразумения (первое из этих слов является дополнением, а отдаленное – дополняемым)
Մեսրոպ Մաշտոցի՝ Օշական գյուղում գտնվող համեստ շիրիմը հայ ժողովրդի սրբություն սրբոցն է։
Находящаяся в деревне Ошакан скромная могила Месропа Маштоца – святая святых армянского народа.
Մաշտոցի – дополнение, շիրիմը – дополняемое.
Без знака « ՝ » может быть понято: в деревне Месропа Маштоца Ошакан…
Հակոբը պատմում էր իր՝ հիվանդին այցելելու մասին։
Акоп рассказывал о посещении им больного (пациента).
Без данного знака может быть понято, что речь идет о больном (пациенте) Акопа, т.е. что Акоп – врач.
После обобщающих слов
այսպեսɑjsˈpɛsтак
այսպիսովɑjspiˈsɔvтаким образом, итак
այն էа именно
այսինքնɑjˈsiŋkʰənто есть
որոնք ենкаковыми являются
օրինակɔɾiˈnɑkнапример
Առեղծված է մեր սիրտը, այսինքն՝ մեր զգացմունքների մեծ ու խորունկ աշխարհը։
Загадка – наше сердце, то есть большой и глубинный мир наших чувств.
Когда обобщающие слова типа այսպիսով, օրինակ, ուրեմն – в середине предложения, они могут восприниматься как вводные слова и выделяться запятыми.
Բոլոր ելույթ ունեցողները, այսպիսով, հանգեցին նույն եզրակացությանը։
Все выступавшие, таким образом, пришли к одному и тому же заключению.
Вместо редуцированного члена предложения или подчинительного союза
Սարգիսն աշխատում է արհեստանոցում, իսկ Համբարձումը՝ արվեստանոցում։
Саркис работает в мастерской (ремесленника), а Амбарцум – в мастерской (художника, скульптора).
Կարծում եմ, որ ամեն ինչ բարեհաջող կվերջանա։
Կարծում եմ՝ ամեն ինչ բարեհաջող կվերջանա։
(Я) полагаю, что все окончится благополучно.
Перед короткой (преимущественно, состоящей из одного слова) прямой речью (которая, в данном случае, не берется в кавычки и не выделяется тире)
Վարդուհին ասում էր՝ մնա, բայց ես չկարողացա կատարել նրա խնդրանքը։
Вардуи говорила: "Останься", но я не смог выполнить ее просьбу.
В выражениях справочного типа, употребленных вне связной речи, после слова или словосочетания, требующих пояснения, уточнения
Տնօրեն՝ Ա. Հակոբյան
Директор – А. Акопян
Խմբագիր՝ ԼՎարդանյան
Редактор – Л. Варданян
Սկիզբը՝ ժամը 20.00-ին
Начало – в 20.00
Մուտքը՝ բակից
Вход со двора
Ա՜խ, երանի թե լիներ մի հնար
– Այդ ժպիտը միշտ քո դեմքին մնար․
Ես վախենում եմ մի ժամից հետո
Անցնի խնջույքը, և կյանքից դժգոհ
Մտածմունքներով դարձյալ դու տխրես…
Ա՜խ, Երանի թե մնայիր այդպես…
Հովհաննես Թամանյան
հնարhəˈnɑɾсредство, прием, возможность
խնջույքχənˈʤujkʰпир, кутеж
կյանքից դժգոհнедовольный жизнью
մտածմունքmtɑʦmuŋkʰдума, раздумье, забота
Տիեզերքում աստվածային մի ճամփորդ է իմ հոգին․
Երկրից անցվոր, երկրի փառքին անհաղորդ է իմ հոգին․
Հեռացել է ու վերացել մինչ աստղերը հեռավոր
Վար մնացած մարդու համար արդեն խորթ է իմ հոգին։
Հովհաննես Թումանյան
տիեզերքti(j)ɛˈzɛɾkʰкосмос, вселенная
անցվորɑnʦʰˈvɔɾпроходящий; прохожий, путник
անհաղորդɑnhɑˈʁɔɾdнепричастный, замкнутый, необщительный
վերանալvɛɾɑˈnɑlподниматься, возноситься, исчезать
վարvɑɾвниз, внизу
Երեք նավաստի՝ ֆրանսիացի, ամերիկացի և անգլիացի, վիճում են այն մասին, թե ո՞ւմ նավատորմի նավերն են մեծ։
– Մեր նավատորմում,– ասում է ֆրանսիացին,– այնպիսի մի նավ են կառուցել, որ նավապետը մի ծայրից մյուսը գնում է ավտոմեքենայով։
– Հետո ինչ,– առարկում է ամերիկացին,– մեր նավում, եթե նավապետն ուզում է հրաման տալ նավի մյուս ծայրին, ինքնաթիռով է գնում այնտեղ։
– Սեզ մոտ էլ են մեծ նավ կառուցել,– հառաչանքով ասում է անգլիացին,– բայց երբ նավապետն ուզում է հրաման արձակել, գնում է Վաշինգտոն։
նավաստիnɑvɑsˈtiморяк, матрос
վիճելviˈʧɛlспорить
նավատորմnɑvɑˈtoɾmфлот
նավապետnɑvɑˈpɛtкомандир корабля
ծայրʦɑjɾкрай, кончик
Խելոքների մոտ հիմար լինելն ավելի ապահով է, քան տգետների մեջ խելոք երևալը։
Մարդկանց մեծ մասը խելոք է, մեծագույն մասը՝ խորամանկ։
Ֆրեդ Աֆրիկյան
Переведите.
1. Դանիելյանը մեր քաղաքում հայտնի քանդակագործ է։
2. Արամն իր աշխատանքների հաջողությանը երբեք թերահավատորեն չի վերաբերվում։
3. Հայերը հմուտ գորգագործներ են եղելու են։
4. Հմուտ նավագործների ու փայտագործների աշխատանքի արդյունքը դարձավ այժմ արդեն աշխարհի շատ նավահանգիստներում հանգրվանող մեր «Կիլիկիա» առագաստանավը։
5. Մեծ քիմիայի զարգացման գործընթացում իրենց զգայի կշիռն ունեն հայ քիմիագործները։
6. Հայաստանի արդյունաբերության հսկաներից էր «Լուսատեխնիկական» գործարանը, որի կազմում գործող ուսումնարանը ամեն տարի գործարանին անհրաժեշտ մասնագետ-շրջանավարտներ էր տալիս՝ փականագործներ, ատաղձագործներ, լամպագործներ։
1. Даниелян – известный в нашем городе скульптор.
2. Арам никогда не относится с недоверием к успеху своих работ.
3. Армяне были и есть искусными ковроделами.
4. Результатом труда опытных судостроителей и плотников стало уже причаливающее во многих портах мира наше парусное судно “Киликия”.
5. В процессе развития большой химии свое значительное место (досл. вес) имеют армянские работники химической промышленности.
6. (Одним) из гигантов промышленности Армении был завод “Светотехнический”, действующее в составе которого училище каждый год давало заводу необходимых специалистов-выпускников: слесарей, столяров, ламповщиков.
27–04–2020