Общее значение слов с этим суффиксом – "имеющий что-либо"
От названий веществ, материалов и т.п. образуются производные со значением "покрытый, испачканный чем-л., содержащий что-л."
ժանգʒɑŋɡржавчина
ժանգոտʒɑŋˈɡotржавый
կավkɑvглина
կավիճkɑˈvitʃмел
կավճոտkɑvˈʧɔtпокрытый, испачканный мелом
կեղտkɛχtгрязь
կեղտոտkɛχˈtɔtгрязный
փոշիpʰoˈʃiпыль, пудра
փոշոտpʰɔˈʃɔtпыльный
ցեխʦʰɛχслякоть, грязь
ցեխոտʦʰɛˈχɔtслякотный, грязный
մուրmuɾкопоть, сажа
մրոտзакопченный
յուղjuʁмасло (топленое, техническое), жир
յուղոտjuˈʁɔtжирный
ձյութʣjutʰсмола, деготь
ձյութոտʣjuˈtʰɔtсмолистый, засмоленный
От названий явлений природы, растений и т.п. образуются производные со значением "характеризуемый, изобилующий чем-л."
անձրևɑnʣˈɾɛvдождь
անձրևոտɑnʣɾɛˈvɔtдождливый
մշուշməˈʃuʃтуман
մշուշոտmʃuˈʃɔtтуманный
ամպɑmpоблако
ամպոտоблачный
թուխպtʰuχpтуча
թխպոտtʰχpɔtпасмурный
լեռlɛrгора
լեռն(др.) гора
լեռնոտlɛrˈnɔtгористый
ժայռʒɑjrскала, утес
ժայռոտʒɑjˈrɔtскалистый
բլուրbəˈluɾхолм
բլրոտblɾɔtхолмистый
քարkʰɑɾкамень
քարքարոտkʰɑɾkʰɑˈɾɔtкаменистый
ճահիճʧɑˈhiʧболото
ճահճոտʧɑhˈʧɔtболотистый
տիղմtiʁmтина, ил
տղմոտtʁmɔtилистый
ավազɑˈvɑzпесок
ավազոտɑvɑˈzɔtпесчаный
ստվերstəˈvɛɾтень
ստվերոտstvɛˈɾɔtтенистый
От названий частей тела и т.п. образуются производные со значением "имеющий, характеризуемый, имеющий сверх нормы что-л."
կնճիռkənˈtʃirморщина
կնճռոտknʧrɔtморщинистый, (пер.) сложный, запутанный (вопрос)
պեպենpɛˈpɛnвеснушка
պեպենոտpɛpɛˈnɔtвеснушчатый
ոսկորvɔsˈkɔɾкость
ոսկրոտvɔskˈɾɔtкостлявый, костистый
միսmisмясо
մսոտməˈsɔtмясистый
մազmɑzволос
մազոտmɑˈzɔtволосатый
պեպենոտ դեմք
веснушчатое лицо
կնճռոտ ճակատ
морщинистый лоб
լեռնոտ երկիր
гористая страна
ժանգոտ դանակ
ржавый нож
անձրևոտ եղանակ
дождливая погода
ցեխոտ փողոց
слякотная улица
մշուշոտ լեռներ
туманные горы
բլրոտ տեղանք
холмистая местность
Названия качеств, состояний человека
թախիծtʰɑˈχiʦгрусть, тоска
թախծելtʰɑχˈʦɛlтосковать, грустить
թախծոտtʰɑχˈʦɔtгрустный, тоскливый
վիշտviʃtгоре, скорбь
վշտոտvʃtɔtгорестный, скорбный
քենkʰɛnзатаенная злоба, жажда мести
քինոտkʰiˈnɔtмстительный, злопамятный
նախանձnɑˈχɑnʣзависть
նախանձելnɑχɑnˈʣɛlзавидовать
նախանձոտnɑχɑˈnʣotзавистливый
խանդχɑndревность
խանդելχɑnˈdɛlревновать
խանդոտχɑnˈdɔtревнивый
կասկածkɑsˈkɑʦсомнение
կասկածելkɑskɑˈʦɛlсомневаться; подозревать
կասկածոտkɑskɑˈʦɔtсомневающийся; подозрительный, подозревающий
եռանդjɛˈrɑndэнергия, задор
եռանդոտjɛrɑnˈdɔtэнергичный, задористый
հիվանդhiˈvɑndбольной; пациент
հիվանդոտhivɑnˈdɔtболезненный, предрасположенный к болезням
ցավʦʰɑvболь
ցավոտʦʰɑˈvɔtболевой, болезненный
վարանելvɑɾɑˈnɛlколебаться, сомневаться; робеть
վարանոտvɑɾɑˈnɔtколеблющийся, сомневающийся; робеющий, боящийся
Различайте слова, в которых -ոտ- часть корня
ծնոտʦəˈnɔtчелюсть
ծղոտʦəˈʁɔtсолома
լակոտlɑˈkɔtщенок; молокосос
ճիպոտʧiˈpɔtпрут, хворостинка, розга
կարոտkɑˈɾɔtтоска (о ком-л.); стосковавшийся
հիվանդոտ տեսք
болезненный вид
խանդոտ ամուսին
ревнивый муж
քինոտ բնավորություն
мстительный характер
ցավոտ տեղ
больное место
թախծոտ աչքեր
грустные глаза
դնելкласть, ставить, вставлять, прикладывать
Наиболее распространенные слова от этих основ
դրածոdɾɑˈʦɔставленник
դնովիdnɔˈviвставной, приставной
հույսhujsнадежда
հուսադրելhusɑdˈɾɛlобнадеживать
արտ-вы-, экстра-, вне
արտադրելɑɾtɑdˈɾɛlпроизводить, изготовлять
արտադրությունɑɾtɑdɾutʰˈjunпроизводство, изготовление
արտադրողɑɾtɑdˈɾɔʁпроизводитель
ներ-nɛɾв, внутрь
ներդնելnɛɾdəˈnɛlвкладывать; инвестировать
ներդրումnɛɾdəˈɾumвклад; инвестиция
ներդրողnɛɾdˈɾɔʁвкладчик; инвестор
սահմանsɑhˈmɑnграница
սահմանադիրsɑhmɑnɑˈdiɾучредительный, конституционный
սահմանադրությունsɑhmɑnɑd(ə)ɾutʰˈjunконституция
գործɡɔɾʦдело
գործադիրɡɔɾʦɑˈdiɾисполнительный; исполнительная власть
թագtʰɑɡкорона
թագադրելtʰɑɡɑdˈɾɛlкороновать
թագադիրtʰɑɡɑˈdiɾкоронующий, возлагающий корону
ուշքuʃkʰвнимание, сознание
ուշադիրuʃɑˈdiɾвнимательный
ուշադրությունвнимание
օրենքɔˈɾɛŋkʰзакон
օրենսդիրɔɾɛnsˈdiɾзаконодательный; законодатель
օրենսդրությունɔɾɛnsdɾutʰˈjunзаконодательство
օրենսդրականɔɾɛnsdɾɑˈkɑnзаконодательный
ունկuŋk ухо
ունկն(уст.) ухо
ունկնդիրuŋkənˈdiɾслушатель
ունկնդրելuŋkəndˈɾɛl(внимательно) слушать
դավdɑvкозни, интриги
դավադիրdɑvɑˈdiɾзаговорщик, интриган; заговорщический
դավադրությունdɑvɑdɾutʰˈjunзаговор, происки
բարձրˈbɑɾʦʰəɾвысокий
բարձրադիրbɑɾʣɾɑˈdiɾрасположенный высоко
ցածրˈʦʰɑʦəɾнизкий
ցածրադիրʦʰɑʦɾɑˈdiɾрасположенный низко
ուսusплечо
ուսադիրusɑˈdiɾпогон
որմvɔɾmстена
որմն(уст.) (каменная) стена
որմնադիրvɔɾmnɑˈdiɾкаменщик, кладчик
քակնոց դնել
носить очки
գլխարկ դնել
носить шляпу
ձեռնոց դնել
носить перчатки
հույս դնել
возлагать надежды
դնովի սանդուղք
приставная лестница
ազատ ունկնդիր
вольный слушатель
ուշադիր ուսանող
внимательный студент
սահմանադիր կամ օրենսդիր մարմին
учредительный или законодательный орган
նոր սահմանադրություն
новая конституция
Приставки являются антонимическими
արտ-вы-, экстра-, вне
արտադրելɑɾtɑdˈɾɛlпроизводить, изготовлять
արտադրությունɑɾtɑdɾutʰˈjunпроизводство, изготовление
արտադրողɑɾtɑdˈɾɔʁпроизводитель
ներ-nɛɾв, внутрь
ներդնելnɛɾdəˈnɛlвкладывать; инвестировать
ներդրումnɛɾdəˈɾumвклад; инвестиция
ներդրողnɛɾdˈɾɔʁвкладчик; инвестор
Обозначает действие, проходящее параллельно с другим, обозначенным сказуемым.
Образуется прибавлением к инфинитиву -իս
գրել – գրելիս
կարդալ – կարդալիս
ուտելիսво время еды
մեկնելիսуезжая
երգելիսво время пения
նկարելիսрисуя
В предложении выполняет функцию обстоятельства времени
Կարդալիս նա կակազում է։
Читая, он заикается.
Տուն վերադառնալիս նա տեսավ ուսուցչին։
Возвращаясь домой, он увидел учителя.
Аналогичную функцию может выполнять и форма род. пад. инфинитива с послелогом ժամանակ'время, во время'
Կարդալիս նա կակազում է։
Կարդալու ժամանակ նա կակազում է։
Во время чтения он заикается.
Տուն վերադառնալիս նա տեսավ ուսուցչին։
Տուն վերադառնալու ժամանակ նա տեսավ ուսուցչին։
Во время возвращения домой, он увидел учителя.
В функции обстоятельства времени близок к одной из форм инструментального падежа инфинитива. В определенных случаях эти три формы выражения обстоятельства времени эквивалентны
Այս փողոցով անցնելիս նա հիշում է իր մանկությունը։
Այս փողոցով անցնելու ժամանակ նա հիշում է իր մանկությունը։
Այս փողոցով անցնելով` նա հիշում է իր մանկությունը։
Проходя по этой улице, он вспоминает свое детство.
…Այս ձեռքերը` մո՛ր ձեռքերը,
Հինավուրց ու նոր ձեռքերը…
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը…
Պսակվելիս ո՜նց են պարել այս ձեռքերը`
Ի՜նչ նազանքով,
Երազանքո՜վ…
Պարույր Սևակ
Օրենսդիր իշխանությունը պետության սիրտն է, գործադիր իշխանությունը` նրա ուղեղը։
Ժան Ժակ Ռուսսո
Ուտելիս շտապես` մարմինդ կվնասես, իսկ թե խոսելիս շտապես` հոգիդ։
Ժողովրդական
օրենսդիրɔɾɛnsˈdiɾзаконодательный (о власти)
գործադիրɡɔɾʦɑˈdiɾисполнительный (о власти)
ուղեղuˈʁɛʁмозг
Переведите.
1. Վահան Տերյանն իր կարճ կյանքի վերջին տարիներին, ընկերների պատմելով, հիվանդոտ տեսք ուներ։
2. Դատավորը շատ համառոտ ներկայացրեց գործը։
3. Ասում են, թե հայերի աչքերը թախծոտ են։
4. Մեր երկիրում քաղաքական բազմաթիվ կնճռոտ հարցեր դեռ լուծված չեն։
5. Խանդոտ ամուսինները կատարյալ պատիժ են իրենց կանանց համար։
6. Քարերի կամ քարքարոտ երկիր է մեր սիրելի Հայաստանը։
1. Ваан Терян в последние годы своей короткой жизни, по словам друзей, выглядел болезненно.
2. Судья очень кратко представил дело.
3. (Люди) говорят, что глаза армян грустные.
4. В нашей стране многочисленные политические сложные (запутанные) вопросы еще не решены.
5. Ревнивые мужья – сущее наказание для своих жен.
6. Наша любимая Армения – страна камней или каменистая страна.
•
Переведите.
1. Գործուղման մեկնելիս ես համբուրում էի երեխաներիս։
2. Ուտելիս չի կարելի խոսել։
3. Երգելիս Գոհար Գասպարյանը հուզվում էր։
4. Նկարելիս նա կարծես թե չէր տեսնում իրեն շրջապատող մարդկանց։
5. Ստեղծագործելիս շատերը սուրճ են խմում ու ծխում են։
1. Уезжая в командировку, я поцеловал своих детей.
2. Во время еды нельзя разговаривать.
3. Когда пела, Гоар Гаспарян волновалась.
4. Рисуя, он словно не видел окружающих людей.
5. Творя, многие пьют кофе и курят.
26–04–2020