Суффикс в основном образует
Прилагательные
մեսրոպյան այբուբեն
Месропов алфавит
նոբելյան մրցանակ
нобелевская премия
աքիլլեսյան գարշապար
ахиллесова пята
սիզիֆյան աշխատանք
сизифов труд
երևանյան գիշերներ
ереванские ночи
փարիզյան սուրճ
парижский кофе
կովկասյան լեռներ
кавказские горы
եռալեզվյան բառարան
трехъязычный словарь
աջակողմյան տրիբունա
правосторонняя трибуна
ձախակողմյան տրիբունա
левосторонняя трибуна
փետրվարյան ցրտեր
февральские холода
հնադարյան ձեռագիր
древняя рукопись
Некоторые наречия
առավոտյանɑrɑvoˈtjɑnутром, утренний
երեկոյանjɛɾɛkoˈjɑnвечером, вечерний
Суффикс является самым распространенным показателем армянских фамилий
ԱվագյանɑvɑkʰˈjɑnАвагян
ՍարգսյանsɑɾkʰəsˈjɑnСаргсян
ՄարտիրոսյանmɑɾtiɾɔsˈjɑnМартиросян
ՓափազյանpʰɑpʰɑzˈjɑnПапазян
ԽաչատրյանχɑʧʰɑtɾˈjɑnХачатрян
ՍարյանСарьян
Склонения подразделяются на два вида
Существует 7 внешних склонений
Большинство существительных при склонении в ед.ч. родительного падежа получает окончание -ի
աշակերտɑʃɑˈkɛɾtученик
աշակերտիученика
քաղաքkʰɑˈʁɑkʰгород
քաղաքիгорода
ԱրմենɑɾˈmɛnАрмен
ԱրմենիАрмена
Окончание получают слова
С конечным -ի → -ու
այգիɑjˈɡiсад
այգուсада
ապակիɑpɑˈkiстекло
ապակուстекла
աղավնիɑʁɑvˈniголубь
աղավնուголубя
պատանիpɑtɑˈniюноша
պատանուюноши
Исключения
ԱնիɑˈniАни (древняя столица Армении)
ԱնիիАни (род.п.)
ՊագանինիПаганини
ՊագանինիիПаганини (род.п.)
ԹբիլիսիtʰəbiˈlisiТбилиси
ԹբխիսիիТбилиси (род.п.)
ՍոչիˈsɔʧʰiСочи
ՍոչիիСочи (род.п.)
Возможна инвариантность
ՄեղրիmɛʁˈɾiМегри (город в Армении)
ՄեղրիիМегри (род.п.)
ՄեղրուМегри (род.п.)
պապիpɑˈpiдед
պապիիдеда
պապուpɑˈpuдеда
այրիɑjˈɾiвдова
այրուвдовы
այրիիвдовы
К некоторым словам добавляется окончание -ու
մարդmɑɾtʰчеловек
մարդուчеловека
ամուսինɑmuˈsinмуж, супруг
ամուսնուмужа
անկողինɑnkoˈʁinпостель
անկողնուпостели
ԱստվածБог
ԱստծուБога
Все инфинитивы получают окончание -ու
գրելɡəˈɾɛlписать, писание
գրելուписания
կարդալkɑɾˈtʰɑlчитать, чтение
կարդալուчтения
Սենյակ մտնելու համար…
Для входа в комнату…
Նրանք զրուցում էին կարդալու մասին։
Они беседовали о чтении.
Արամը լսել չէր ուզում գնալու մասին։
Арам и слышать не хотел о том, чтобы уйти.
Окончание получают слова
Во многих из них происходит чередование последней гласной.
Отглагольные существительные на -ում
որոշումvɔɾɔˈʃumрешение
որոշմանрешения
զեկուցումzɛkuˈʦʰumдоклад
զեկուցմանдоклада
հարցումhɑɾˈtsʰumопрос
հարցմանопроса
Обратите внимание на чередование.
Односложные слова на выпавшее -ն
դուռdurдверь
դռանдвери
թոռtʰɔrвнук
թոռանвнука
ծոռʦɔrправнук
ծոռանправнука
լեռlɛrгора
լեռանгоры
ձուկʣukрыба
ձկանрыбы
մուկmukмышь
մկանməˈkɑnмыши
նուռnurгранат
նռանграната
Обратите внимание на чередование.
Названия времен года
գարունɡɑˈɾunвесна
գարնանвесны
ամառɑˈmɑrлето
ամռանлета
աշունɑˈʃunосень
աշնանосени
ձմեռʣəˈmɛrзима
ձմռանзимы
Հայաստանում շատ ու բազմազան են աշնան մրգերը։
В Армении многочисленны и разнообразны осенние фрукты.
Ձմռան ցրտերը երկար են տևում։
Зимние холода длятся долго.
В разговорном языке возможно
ամառɑˈmɑrлето
ամառվաлета
ձմեռʣəˈmɛrзима
ձմեռվաзимы
Слово
մանուկmɑˈnukребёнок
մանկանребёнка
Окончание получают многие слова со значением времени
օրɔɾдень
օրվաдня
այսօրɑjˈsɔɾсегодня
այսօրվաсегодня (род.п.)
վաղըˈvɑʁəзавтра
վաղվաvɑʁˈvɑзавтра (род.п.)
երեկjɛˈɾɛkвчера
երեկվաвчера (род.п.)
ամիսɑˈmisмесяц
ամսվաмесяца
տարիtɑˈɾiгод
տարվաгода
գիշերɡiˈʃɛɾночь
գիշերվաночи
շաբաթʃɑˈpʰɑtʰнеделя, суббота
շաբաթվաʃɑpʰɑtʰˈvɑнедели, субботы
Окончание получают слова
կինkinженщина, жена
կնոջженщины, жёны
տիկինtiˈkinгоспожа, хозяйка, супруга
տիկնոջгоспожи
քույրkʰujɾсестра
քրոջkʰəˈɾɔʤсёстры
ընկերəŋˈkɛɾдруг, товарищ
ընկերոջдруга
տերtɛɾхозяин, владелец
տիրոջхозяина
աներɑˈnɛɾтесть
աներոջтестя
Образованные от них сложные слова
հորաքույրhɔɾɑˈkʰujɾтётя по отцу
հորաքրոջhɔɾɑkʰ(ə)ˈɾɔʤтёти по отцу
մորաքույրmɔɾɑˈkʰujɾтётя по матери
մորաքրոջmɔɾɑkʰ(ə)ˈɾɔʤтёти по матери
դասընկերdɑsəŋˈkɛɾодноклассник
դասընկերոջодноклассника
Окончание получают слова
աղջիկɑχˈʧʰikдевочка
աղջկաдевочки
ՍևանСеван
Սևանա լիճозеро Севан
ՎանvɑnВан
Վանա ծովВанское море
ԳեղամɡɛˈʁɑmГегам
Գեղամա լեռներГегамские горы
Окончание получают слова
մահmɑhсмерть
մահվանсмерти
անունɑˈnunимя
անվանимени
ազգանունɑzɡɑˈnunфамилия
ազգանվանфамилии
Существует 2 внутренних склонения
Чередование происходит в словах
Слова с суффиксом -ություն
պետությունpɛtutʰˈjunгосударство
պետությանгосударства
Слова на -ուն, где оно не является суффиксом
շունʃunсобака
շանʃɑnсобаки
տունtunдом
տանдома
ձյունʣjunснег
ձյանснега
սյունsjunколонна
սյանколонны
արյունɑɾˈjunкровь
արյանкрови
անկյունɑŋkˈjunугол
անկյանугла
Чередование происходит в словах
հայրhɑjɾотец
հորhoɾотца
մայրmɑjɾмать
մորmɔɾматери
եղբայրjɛχˈpɑjɾбрат
եղբորjɛχˈpɔɾбрата
կնքելkənˈkʰɛlкрестить
կնքահայրkəŋkʰɑˈhɑjɾкрестный отец
կնքահորкрёстного отца
հորեղբայրhɔɾɛχˈpɑjɾдядя по отцу
հորեղբորhɔɾɛχˈpɔɾдяди по отцу
Переведите.
1. Զեկուցման ընթացքում Արոտին ոչ ոք չընդհատեց։
2. Ստուգման արդյունքները ղեկավարին գոհացրին։
3. Խնդրի լուծման ուղիները տրված չէին։
1. Во время доклада Арус никто не прервал.
2. Результаты проверки удовлетворили руководителя.
3. Пути решения задачи не были даны.
•
Переведите.
1. Տիգրանը լավ է սովորել այսօրվա ու վաղվա դասերը։
2. Երևանում ամռանը ցերեկվա ժամերին շատ շոգ է լինում։
3. Տարվա բոլոր եղանակներից Հայաստանում ամենագեղեցիկը աշունն է։
4. Երեկվա դեպքը չեմ մոռանա։
5. Աշխարհում բոլորին հայտնի է Պագանինիի ջութակը։
6. Դրանով նվագում են միայն ամենահայտնի ջութակահարները։
1. Тигран хорошо выучил сегодняшний и завтрашний уроки.
2. В Ереване летом в дневные часы бывает очень жарко.
3. Из всех времен года в Армении самое красивое – осень.
4. Вчерашнее происшествие (я) не забуду.
5. В мире всем известна скрипка Паганини.
6. На ней играют только самые известные скрипачи.
եղանակjɛʁɑˈnɑkпогода, время года; способ; мелодия
ջութակʤuˈtʰɑkскрипка
ջութակահարʤutʰɑkɑˈhɑɾскрипач
•
Переведите.
1. В Феодосии Айвазовский продолжает писать и приступает к строительству усадьбы.
2. (Он) выбирает приморское место и начинает работы.
3. После закладки фундамента и постройки стен он дальнейшие работы передает одному знакомому и срочно уезжает в Петербург.
4. Айвазовский берет с собой несколько картин, из которых четыре больших полотна покупает император.
1. Թեոդոսիայում Այվազովսկին շարունակում է նկարելու ձեռնամուխ է լինում իր առանձնատան կառուցմանը։
2. Ընտրում է ծովամերձ մի վայր և սկսում աշխատանքները։
3. Շենքի հիմքը դնելուց և պատերը կառուցելուց հետո նա հետագա աշխատանքները վստահում է մի ծանոթի և շտապ մեկնում է Պետերբուրգ։
4. Այվազովսկին իր հետ տանում է մի քանի նկար, որոնցից չորս մեծ կտավներ գնում է կայսրը։
ԹեոդոսիաtʰɛɔˈdɔsjɑФеодосия
ձեռնամուխ լինելприступать
առանձնատունɑrɑnʣnɑˈtunусадьба
կտավktɑvхолст, полотно
•
Переведите.
1. Մեսրոպյան այբուբենը համարվում է կատարյալ այբուբեններից մեկը։
2. Հինգերորդ դարից առ այսօր այն աննշան փոփոխություններ է կրել։
3. Երևանում Մեսրոպ Մաշտոցի անունը կրող հնադարյան ձեռագրերի ինստիտուտում՛ Մատենադարանում պահպանվում են տարբեր լեզուներով հարյուրավոր մատյաններ։
4. Նոբելյան մրցանակը ամենամյա միջազգային մրցանակ է։
5. Նոբելյան մրցանակ է շնորհվում անկախ ազգությունից, ցեղից, սեռից։
6. Առաջին Նոբելյան մրցանակները շնորհվել են 1901 թվականին։
1. Месропов алфавит считается одним из совершенных алфавитов.
2. С пятого века по сей день он подвергся незначительным изменениям.
3. В Ереване в Институте древних рукописей – Матенадаране, носящем имя Месропа Маштоца, хранятся сотни книг на разных языках.
4. Нобелевская премия – ежегодная международная премия.
5. Нобелевская премия присваивается независимо от расы, национальности, пола.
6. Первые Нобелевские премии были присуждены в 1901 году.
26–04–2020