ցուցումуказание
ցույց տալпоказывать
ցուցակʦʰuˈʦʰɑk список
ցուցանակʦʰuʦʰɑˈnɑk указатель, вывеска
С его первым компонентом ցույց образуется множество слов, где он может быть как первым, так и вторым компонентом
ցույցʦʰujʦʰ демонстрация
նստացույցсидячая демонстрация
-մունքmuŋkʰ (суф.)
ցուցմունքпоказание
դնելdəˈnɛl класть
ցուցադրելпоказывать, демонстрировать
մոլիmoˈli рьяный, фанатичный
ցուցամոլпоказушный, показушник
ցուցամոլությունпоказуха, страсть к показухе
նմուշnəˈmuʃ образец
ցուցանմուշэкспонат
փեղկстворка
ցուցափեղկʦʰuʦʰɑˈpʰɛχk витрина
մատmɑt палец
ցուցամատуказательный палец
մատնացույց անելуказывать, выявлять
նիշniʃ знак
ցուցանիշпоказатель
սրահsəˈɾɑh зал
ցուցասրահtsʰutsʰɑsəˈɾɑh демонстрационный зал
հանդեսhɑnˈdɛs выставка (уст)
ցուցահանդեսʦʰuʦʰɑhɑnˈdɛs выставка
փայտpʰɑjt палка
ցուցափայտуказка
ժամʒɑm час
ժամացույցʒɑmɑˈʦʰujʦʰ часы
օրɔɾ день
օրացույցɔɾɑˈʦʰujʦʰ календарь
կողմkɔʁm направление, сторона
կողմնացույցkɔʁmnɑˈʦʰujʦʰ компас
հեռուhɛˈru дальний
հեռուստhɛˈrust издалека
հեռուստացույցhɛrustɑˈʦʰujʦʰ телевизор
հարա-за, пара-
հարացույցhɑɾɑˈʦʰujʦʰ парадигма
բարձր ցուցանիշ
высокий показатель
գունավոր հեռուստացույց
цветной телевизор
սեղանի օրացույց
настольный календарь
բողոքի ցույց
демонстрация протеста
պատի ժամացույց
настенные часы
հոբելյանական ցուցահանդես
юбилейная выставка
Обозначает законченное действие, исполнителем или свидетелем которого был или мыслит себя говорящий.
Обычно аорист переводится глаголом прошедшего времени совершенного вида.
Мыслится как однократное, мгновенное, воспринимаемое как неделимое действие.
Время образуется окончаниями
-եցի, -ացի
-եցինք,-ացինք
-եցիր, -ացիր
-եցիք, -ացիք
-եց, -աց
-եցին, -ացին
I спряжение – в форме 3л. ед.ч. к основе инфинитива добавляется -եց
նայելnɑˈjɛl смотреть
նայեց(он) посмотрел
գրելɡəˈɾɛl писать
ես գրեցի
մենք գրեցինք
դու գրեցիր
դուք գրեցիք
նա գրեց
նրանք գրեցին
II спряжение – в форме 3л. ед.ч. к основе инфинитива добавляется -աց
զգալəzˈɡɑl чувствовать
զգաց(он) почувствовал
կարդալkɑɾˈtʰɑl читать
ես կարդացի
մենք կարդացինք
դու կարդացիր
դուք կարդացիք
նա կարդաց
նրանք կարդացին
Время образуется окончаниями
-ա
-անք
-ար
-աք
-ավ
-ան
При этом псевдосуффиксы
I спряжение – псевдосуффиксы утрачиваются
փախչելpʰɑχˈʧʰɛl убегать, сбегать
ես փախա
մենք փախանք
դու փախար
դուք փախաք
նա փախավ
նրանք փախան
մտնելmətˈnɛl входить
ես մտա
մենք մտանք
դու մտար
դուք մտաք
նա մտավ
նրանք մտան
II спряжение – псевдосуффиксы заменяются на -աց-, -եց-, а потом добавляются те же окончания
ուրախանալрадоваться
ես ուրախացա
մենք ուրախացանք
դու ուրախացար
դուք ուրախացաք
նա ուրախացավ
նրանք ուրախացան
վախենալvɑχɛˈnɑl бояться
ես վախեցա
մենք վախեցանք
դու վախեցար
դուք վախեցաք
նա վախեցավ
նրանք վախեցան
Երազեցի շարունակ
Իմ կյանքի մեջ ես մանկուց,
Ու մընացի միշտ մենակ
Պատրանքի մեջ՝ ես մանկուց։
Ես չըգտա ոչ մեկին
Երազներից իմ շըքեղ,
Եվ ոչ մի մարդ, ոչ մի կին՝
Հերոսներից իմ շըքեղ։
Երազեցի շարունակ
Իմ կյանքի մեջ ես մանկուց,
Ու մընացի միշտ մենակ՝
Պատրանքի մեջ՝ ես մանկուց։
Հովհանես Թումանյան
երազելмечтать
շարունակпродолжительно, долго
պատրանքpɑtˈɾɑŋkʰ иллюзия
շքեղʃəˈkʰɛʁ роскошный, пышный
ոչ մեկինникого
մանկուցс детства
մանուկmɑˈnuk ребенок
Փարիզի փողոցներից մեկում իրար կողքի․ գտնվում են երեք կարի արհեստանոցներ։ Ցանկանալով առաջ անցնել իր մրցակիցներից՝ արհեստանոցներից մեկի տերը կախում է այսպիսի ցուցանակ․ «Փարիզի լավագույն դերձակը»։
Երկրորդ արհեստանոցի տերը ավելի ցայտուն ցուցանակ է կախում․ «Աշխարհի լավագույն դերձակը»։
Թվում է, թե երրորդն արդեն նոր բան հնարել չի կարող։ Բայց նա անձնատուր չի լինում․ իր արհեստանոցի ճակատին կախում է հետևյալ ցուցանակը․ «Այս փողոցի լավագույն դերձակը»։
մրցելməɾˈʦʰɛl соревноваться
մրցակիցməɾʦʰɑˈkiʦʰ соперник
մրցույթməɾˈʦʰujtʰ конкурс
մրցությունсоревнование
արհեստɑɾˈvɛst ремесло
արհեստանոցɑɾhɛstɑˈnotsʰ мастерская
կարkɑɾ шитье; шов
կարի արհեստանոցателье
անցնելɑnʦʰˈnɛl пройти, проехать
առաջ անցնելопередить, пройти вперед
ցայտбрызги
ցայտունбрызжущий; яркий, выразительный
ճակատʧɑˈkɑt фасад
արհեստանոցի ճակատինна фасаде мастерской
մրցակիցməɾʦʰɑˈkiʦʰ соперник
ցուցանակʦʰuʦʰɑˈnɑk вывеска, указатель
հնարելвыдумать, придумать
անձնատուր լինելсдаваться
հետևյալследующий
Переведите.
1. Ֆրանսիայի ուսանողները որոշեցին ցույց անել։
2. Նրանք դժգոհ էին իրենց երկրի նախագահից։
3. Նա երեկոյան ասել էր, թե ցուցում է տվել իր օգնականին, որ վերջինս նվազեցնի ուսանողների փորձնական աշխատանքի ժամկետը։
4. Ամբողջ երկրի ուսանողները դիմեցին ծայրահեղ միջոցի՝ նստացույցի։
դժ-dəʒ не-
գոհɡoh довольный
դժգոհнедовольный
նախnɑχ перво-
գահɡɑh трон
նախագահnɑχɑˈɡɑh президент
օգնելɔkʰˈnɛl помогать
օգնականɔkʰnɑˈkɑn помощник
նվազելубавляться
նվազեցնի(он) убавил
վերջvɛɾʧʰ последний
վերջինvɛɾˈʧʰin последний
փորձpʰɔɾʦʰ опыт, попытка
փորձնակинтерн
փորձնականиспытательный
ժամʒɑm час
կետkɛt точка
ժամկետʒɑmˈkɛt срок
դիմելdiˈmɛl направляться, обращаться
դիմեցին(они) обратились
ծայրʦɑjɾ край, конец
ծայրահեղʦɑjɾɑˈhɛʁ крайний
նստելnəsˈtɛl сидеть
ցույցʦʰujʦʰ демонстрация
նստացույցիсидячая забастовка
1. Студенты Франции решили организовать (дословно сделать) демонстрацию.
2. Они были недовольны президентом своей страны.
3. Он вечером сказал, что (он) дал указание своему помощнику, чтобы (он) последний сократил срок испытательной работы студентов.
4. Студенты всей страны обратились к крайнему средству – сидячей демонстрации.
•
Переведите.
1. Я увидел, как один старый человек упал на улице.
2. Некоторые испугались подойти к нему.
3. Я и (мой) друг подошли, (мы) подняли его.
4. Он затруднялся говорить.
5. (Он) сказал только, что (он) плохо (себя) чувствует.
6. Я сразу посадил его в свою машину, и (мы) быстро помчались к ближайшей больнице.
7. К счастью, (мы) вовремя добрались, и ему была оказана правильная помощь.
1. Ես տեսա, թե ինչպես մի ծեր մարդ փողոցում ընկավ։
2. Մի քանիսը վախեցան մոտենալ նրան։
3. Ես ու ընկերս մոտեցանք, նրան բարձրացրինք։
4. Նա դժվարանում էր խոսել։
5. Միայն ասաց, որ վատ է զգում։
6. Ես անմիջապես նրան նստեցրի իմ մեքենան, ու արագ սլացանք դեպի մոտակա հիվանդանոցը։
7. Բարեբախտաբար ժամանակին հասանք, ու նրան ճիշտ օգնություն ցուցաբերվեց։
•
Составьте несколько предложений со следующими глаголами и их формами.
փախչելpʰɑχˈʧʰɛl убегать
մտնելmətˈnɛl входить
վախենալvɑχɛˈnɑl бояться
ուրախանալрадоваться
ընկնելəŋkˈnɛl падать
տեսնելtɛsˈnɛl видеть
26–04–2020