Звук входит в ряд
Слова, которые различаются звуками տ, թ t, tʰ
թառtʰɑrтар (муз. инструмент)
տառtɑrбуква
թուրtʰuɾмеч, сабля
տո՛ւրtuɾдай!
թողtʰɔʁпусть!, отпусти!
տողtɔʁстрока
մթնելmtʰnɛlтемнеть (о дневном свете)
մտնելmətˈnɛlвходить, заходить
թագtʰɑɡкорона
թագավորtʰɑkʰɑˈvɔɾцарь, король
թարգմանելtʰɑɾkʰmɑˈnɛlпереводить
թարգմանիչtʰɑɾkʰmɑˈnitʃʰпереводчик
թարգմանչուհիпереводчица
թարգմանությունtʰɑɾkʰmɑnutʰˈjunперевод
թերթtʰɛɾtʰлист (бумаги); газета
օրաթերթ ɔɾɑtʰɛɾtʰ ежедневная газета
շաբաթʃɑˈpʰɑtʰсуббота, неделя
շաբաթաթերթʃɑbɑtʰɑˈtʰɛɾtʰеженедельная газета
մշակելməʃɑˈkɛlобрабатывать
մշակույթməʃɑˈkujtʰкультура
մշակութայինməʃɑkutʰɑˈjinкультурный
աթոռɑˈtʰɔrстул
թաշկինակtʰɑʃkiˈnɑkплаток
թատրոնtʰɑtˈɾɔnтеатр
թարմtʰɑɾmсвежий
թացtʰɑʦʰмокрый
թեյtʰɛjчай
թերիtʰɛˈɾiнеполный, недостаточный
թիթեռtʰiˈtʰɛrбабочка
թիմtʰimкоманда
թիվtʰivчисло, номер
թշնամիtʰəʃnɑˈmiвраг
թոռtʰɔrвнук, внучка
թութակtʰuˈtʰɑkпопугай
թուղթtʰuχtʰбумага
թույլtʰujlслабый
թուրմtʰuɾmнастойка
թևtʰɛvрука, крыло
խանութχɑˈnutʰмагазин
կաթkɑtʰмолоко
կաթիլkɑˈtʰilкапля
մագաղաթmɑɡɑˈʁɑtʰпергамент
շղթաʃəχˈtʰɑцепь
քիթkʰitʰнос
գունավոր թուղթ
цветная бумага
թարմ թուրմ
свежая настойка
թութակների խանութ
магазин попугаев
թերի թարգմանություն
неполный перевод
տիկնիկային թատրոն
кукольный театр
թագավորական աթոռ
царский престол
ֆուտբոլի ազգային թիմ
национальная футбольная команда
В некоторых словах դ произноситься как tʰ, но только в середине и конце слова
մարդmɑɾtʰчеловек
մարդիկmɑɾˈtʰikлюди
մարդկությունmɑɾtʰkutʰˈjunчеловечество
մարդկայինmɑɾtʰkɑˈjinчеловеческий
արդարɑɾˈtʰɑɾсправедливый
արդարությունɑɾtʰɑɾutʰˈjunсправедливость
զարդzɑɾtʰукрашение
զարդարելzɑɾtʰɑˈɾɛlукрашать
վարդvɑɾtʰроза
վարդագույնvɑɾtʰɑˈɡujnрозовый
որդիvɔɾˈtʰiсын
օրիորդɔɾˈjɔɾtʰдевушка
նյարդnjɑɾtʰнерв
նյարդայինnjɑɾdɑˈjinнервный
ՎարդանvɑɾˈtʰɑnВартан
ՎարդանյանvɑɾtʰɑnˈjɑnВартанян
խնդիրχənˈtʰiɾзадача
խնդրելχəntʰˈɾɛlпросить
կենդանիkɛntʰɑˈniживой, животное
բարդbɑɾtʰсложный
կոկորդkɔˈkɔɾtʰгорло
բարդությունbɑɾtʰutʰˈjunсложность
ՆվարդnəˈvɑɾtʰНвард
Թադևոսтʰатʰэвос Фаддей
ժողովուրդʒɔʁɔˈvuɾtʰнарод
արդյունքɑɾtʰˈjuŋkʰрезультат
կարդալkɑɾˈtʰɑlчитать
խորհուրդχɔˈɾuɾtʰсовет
բարդանալbɑɾdɑˈnɑlосложняться, усложняться
ԹադևոսյանТатевосян
դարdɑɾвек
դահուկdɑˈhukлыжи
դաժանdɑˈʒɑnжестокий
ԴավիթdɑˈvitʰДавит
դուռdurдверь
դուրեկանduɾɛˈkɑnприятный
Суффикс -որդ произноситься как ortʰ
որսvɔɾsохота
որսորդvoɾˈsoɾtʰохотник
В древнеармянском не было звука ֆ f, поэтому в старых заимствованиях он передается через թ, փ tʰ, pʰ
ԹալեսtʰɑˈlɛsФалес
Պյութագորասpɪ̯utʰɑɡoˈɾɑsПифагор
ԱթենքɑˈtʰɛnkʰАфины
ԲեթղեհեմbɛtʰχɛˈhɛmВифлеем
եթերэфир
եթերային յուղэфирное масло
ԳողիաթГолиаф
փարոսpʰɑˈɾosфарос (маяк)
փարավոնpʰɑɾɑˈvɔnфараон
Чередование при словообразовании и утрате ударения
ույ → ու
թույնtʰuɪ̯nяд
թունավորtʰunɑˈvɔɾядовитый
թույլtʰujlслабый
թուլանալtʰulɑˈnɑlслабеть
մշակույթməʃɑˈkujtʰкультура
մշակութայինməʃɑkutʰɑˈjinкультурный
ու, ի → ə
թուղթtʰuχtʰбумага
թղթեtʰʁtʰɛбумажный
տունtunдом
տնայինtənɑˈjinдомашний
տնականtənɑˈkɑnдомашнего изготовления
դուռdurдверь
դուռնдверь (древн.)
դռնակdrnɑkдверца
գինɡinцена
ցուցակʦʰuˈʦʰɑkсписок
գնացուցակɡnɑʦʰuˈʦʰɑkпрейскурант
հինhinстарый
հնանալhənɑˈnɑlустаревать
սինsinсуетный, пустой
սնահավատsənɑhɑˈvɑtсуеверный
ու, ի → ø
մանուկmɑˈnukребенок
մանկությունmɑŋkutʰˈjunдетство
հատուկhɑˈtukособенный
հատկությունhɑtkutʰˈjunособенность
մարդիկmɑɾˈtʰikлюди
մարդկությունmɑɾtʰkutʰˈjunчеловечество
գեղեցիկɡɛʁɛˈtsʰikкрасивый, прекрасный
գեղեցկանալɡɛʁɛʦʰkɑˈnɑlстать красивым, хорошеть
գեղեցկությունɡɛʁɛʦʰkutʰˈjunкрасота
У существительных на -ի, при образовании форм ед. числ. род. падежа в большинстве случаев оно выпадает и добавляется окончание -ու
այգիɑjˈɡiсад
այգուсада
От существительных, обозначающих предмет, материал, данные суффиксы образуют прилагательные со значением признака, соответствующего существительному, в особенности "сделанный из этого"
բուրդbuɾtʰшерсть
բրդյա, բրդեшерстяной
թուղթtʰuχtʰбумага
թղթյա, թղթեбумажный
երկաթjɛɾˈkɑtʰжелезо
երկաթյա, երկաթեжелезный
մագաղաթmɑɡɑˈʁɑtʰпергамент
մագաղաթյա, մագաղաթեпергаментный
մետաքսmɛˈtɑkʰsшёлк
մետաքսյա, մետաքսեшёлковый
Суффикс от существительных и глаголов суффикс образует существительные со значением действующего лица (занятие, профессия, специальность)
որսvɔɾsохота
որսորդvoɾˈsoɾtʰохотник
չմուշկtʃʰəˈmuʃkконек
չմշկորդʧʰmʃkɔɾdконькобежец
լողալlɔˈʁɑlплыть
լողlɔʁплавание
լողորդlɔˈʁɔɾdпловец
գինɡinцена
գնելɡəˈnɛlпокупать
գնորդɡnɔɾdпокупатель
վարելvɑˈɾɛlвести
վարորդvɑˈɾɔɾdводитель
դիմելdiˈmɛlобращаться
դիմորդdiˈmɔɾtʰабитуриент
սայլsɑjlтелега, воз
սայլորդsɑjˈloɾtʰвозчик
դիտելdiˈtɛlсмотреть, наблюдать
դիտորդdiˈtoɾtʰнаблюдатель
դահուկdɑˈhukлыжи
դահուկորդdɑhuˈkɔɾdлыжник
գեղեցիկɡɛʁɛˈtsʰikкрасивый, прекрасный
սահելsɑˈhɛlскользить
գեղասահքɡɛʁɑˈsɑhkʰфигурное катание
գեղասահորդɡɛʁɑsɑˈhɔɾdфигурист
К некоторым из слов добавляется суффикс -ուհի
չմշկորդուհիконькобежица
լողորդուհիпловчиха
դահուկորդուհիлыжница
գեղասահորդուհիɡɛʁɑsɑhɔɾduˈhiфигуристка
Суффикс образует
Абстрактные существительные
ընկերəŋˈkɛɾдруг, товарищ
ընկերությանдружба; товарищество, общество
խիզախχiˈzɑχхрабрый
խիզախությունχizɑχutʰˈjunхрабрость
արդարɑɾˈtʰɑɾсправедливый
արդարությանсправедливость
խելոքχɛˈlokʰумный, разумный, послушный
խելոքությանразумность, послушность
անհրաժեշտɑnhəɾɑˈʒɛʃtнеобходимый
անհրաժեշտությունɑnhəɾɑʒɛʃtutʰˈjunнеобходимость
հերոսhɛˈɾɔsгерой
հերոսությունhɛɾosuˈtsʰjunгероизм
թարգմանելtʰɑɾkʰmɑˈnɛlпереводить
թարգմանությունtʰɑɾkʰmɑnutʰˈjunперевод
համբերելhɑmpʰɛˈɾɛlтерпеть, не торопиться
համբերությունhɑmpʰɛɾuˈtsʰjunтерпение
մրցելməɾˈʦʰɛlсоревноваться, соперничать
մրցությունmɾʦʰutʰˈjunсоревнование
բացատրելbɑʦʰɑtˈɾɛlобъяснять
բացատրությունbɑʦʰɑt(ə)ɾutʰˈjunобъяснение
պատմելpɑtˈmɛlрассказывать, повествовать
պատմությունpɑtmutʰˈjunистория, рассказ
ընդունելəntʰuˈnɛlпринимать, признавать
ընդունելությունприём
Собирательные существительные
երիտասարդjɛɾitɑˈsɑɾtʰмолодой, молодой человек
երիտասարդությանмолодость; молодёжь
մարդmɑɾtʰчеловек
մարդիկmɑɾˈtʰikлюди
մարդկությունmɑɾtʰkutʰˈjunчеловечество
ոստիկանvɔstiˈkɑnполицейский
ոստիկանությունvɔstikɑnutʰˈjunполиция
ուսանողusɑˈnɔʁстудент
ուսանողությունusɑnɔʁutʰˈjunстуденчество
Сложно-производные слова
ուղիղuˈʁiʁпрямой, прямо
գրելɡəˈɾɛlписать
ուղղագրությունuʁːɑɡɾutʰˈjunорфография
ուղիղuˈʁiʁпрямой, прямо
խոսելχɔˈsɛlписать
ուղղախոսությունuʁːɑχɔsutʰˈjunорфоэпия
բանbɑnслово
ստեղծելəstɛʁˈʦɛlсоздавать
բանաստեղծbɑnɑsˈtɛχʦпоэт
բանաստեղծությունbɑnɑstɛʁʦutʰˈjunстихотворение; поэзия
Слово может иметь одновременно абстрактное и собирательное значения
երիտասարդությունjɛɾitɑsɑɾdutʰˈjunмолодость; молодёжь
մշակութային կյանք
культурная жизнь
հաշտ ու խաղաղ մարդկություն
примиренное и мирное человечество
խելացի դիմորդ
умный абитуриент
թունավոր սունկ
ядовитый гриб
խիզախ որսորդ
храбрый охотник
բարդ խնդիր
сложная задача
կապույտ թանաք
синие чернила
Множественное число повелительного наклонения глаголов образуют окончания (от основы прошедшего времени глаголов)
I спряжение
փակելpʰɑˈkɛlзакрывать
փակեցե՛քзакройте!
II спряжение
խաղալχɑˈʁɑlиграть
խաղացե՛քиграйте!
Отрицательные формы образуются добавлением ударной частицы մի
մի՛ փակեցեքне закрывайте!
մի՛ խաղացեքне играйте!
В устной речи у глаголов I спряжения преобладает форма от основы инфинитива -ե՛ք
փակե՛քзакройте!
մի՛ փակեքне закрывайте!
– Երեխանե՛ր, փակե՛ք դուռը։
– Дети, закройте дверь!
Կիսագրագետ ու ինքնահավան մի գրող Մարսել Պրուստին մենամարտի է կանչում և, տալով նրան իր այցետոմսը, արհամարհանքով ասում է․
– Թույլ եմ տալիս ընտրել զենքի տեսակը։
– Հիանալի է, – բացականչում է հայտնի գրողը, – ընտրում եմ ուղղագրությունը։ Դուք սպանված եք։
զենքzɛŋkʰоружие
կիսագրագետkisɑɡɾɑˈɡɛtполуграмотный
ինքնահավանiŋkʰnɑhɑˈvɑnсамодовольный
մենամարտmɛnɑˈmɑɾtпоединок, дуэль
կանչելkɑnˈʧʰɛlзвать, вызывать
տալով նրան այցետոմսдав ему визитную карточку
թույլ տալразрешать
սպանվածубитый
Շատ խոսելը խելոքության նշան չէ։
Թալես Միլեթացի
Խոսքերը հոգու շունչն են։
Պյութագորաս
Բերանի պտուղներով է, որ սնվում է մարդը։
Ավետարան
Համբերությունը դառն է, բայց քաղցր է նրա պտուղը։
ժան ժակ Ռուսսո
Ով անցյալ ունի, չի կարող հիշողություն չունենալ։
Ով պատմություն ունի, չի կարող ետ չնայել։
Պարույր Սևակ
խելոքությունχɛlɔkʰutʰˈjunпослушность, (разг.) ум
նշանnəˈʃɑnзнак
խոսքχɔskʰречь (здесь слово)
հոգիhɔˈkʰiдуша
հոգուдуши (род.пад.)
շունչʃunʧʰдыхание
պտուղpəˈtuʁплодам
պտուղներովплодами
սնվելsnvɛlпитаться
ԱվետարանЕвангелие
անցյալɑnʦʰˈjɑlпрошлый
հիշելhiˈʃɛlпомнить
հիշողությունhiʃɔʁutʰˈjunпамять
պատմելpɑtˈmɛlсообщать
պատմությունpɑtmutʰˈjunистория
ետjɛtназад
դառը, դառնгорький
Переведите.
1. Նվարդը շատ է սիրում կարդալ ու թարգմանություններ անել։
2. Նա միշտ ընկերներին խորհուրդ է տալիս տարբեր թերթեր ու գրքեր կարդալ։
3. Շատ է սիրում ընտանի կենդանիներ։
4. Թաթուլ անունով մի մեծ խոսող թութակ ունի։
5. Նվարդը նաև լավ լողորդ է։
6. Ամեն ամառ նա Վարդանի հետ մեկնում է Հրազդան։
7. Իսկ Սևանում նա առագաստանավ է վարում։
1. Нвард очень любит читать и делать переводы.
2. Она всегда советует друзьям (товарищам) читать разные газеты и книги.
3. (Она) очень любит домашних животных.
4. (У неё) есть большой говорящий попугай по кличке Татул.
5. Нвард еще и хорошая пловчиха.
6. Каждое лето она с Вартаном ездит в Раздан.
7. А на Севане она водит парусник.
խորհուրդ տալсоветовать
•
Переведите.
1. Тадевос Варданян – очень умный абитуриент.
2. В ежедневной газете есть интересная весть.
3. Люди любят справедливость.
4. Завтра Вардан пойдет в театр.
5. В детском магазине была цветная бумага.
6. Домашнюю работу Нвард будет писать в субботу.
1. Թադևոս Վարդանյանը շատ խելացի դիմորդ է։
2. Օրաթերթում հետաքրքիր լուր կա։
3. Մարդիկ արդարություն են սիրում։
4. Վաղը Վարդանը թատրոն է գնալու։
5. Մանկական խանութում գունավոր թուղթ կար։
6. Տնային աշխատանքը Նվարդը գրելու է շաբաթ օրը։
26–04–2020