Двойное նն произносится как одно длинное nː
ՀովհաննեսhɔvhɑˈnːɛsОванес
В некоторых словах հ пишется, но h не произносится или произносится очень слабо
աշխարհɑʃˈχɑɾмир, свет
շնորհʃəˈnɔɾмилость
շնորհակալʃənɔɾɑˈkɑlблагодарный, полезный
խոնարհχɔˈnɑɾсмиренный, покорный
հայhɑjармянин; армянский
ՀայաստանhɑjɑsˈtɑnАрмения
պահpɑhмиг, момент
հայրhɑjɾотец
մայրmɑjɾмать
հացhɑʦʰхлеб
ահɑhстрах, ужас
հայկականhɑjkɑˈkɑnармянский
մահակmɑˈhɑkдубин(к)а
բահbɑhлопата
գահɡɑhтрон, престол
ագահɑˈɡɑhжадный, алчный
հուրhuɾогонь (выс.)
հունhunрусло, колея
հարցhɑɾʦʰвопрос
հավատhɑˈvɑtвера
հավատալhɑvɑˈtɑlверить
հիմաhiˈmɑсейчас, теперь
հետոhɛˈtɔпотом; после
հավhɑvкурица
հովhovпрохладный
հեռուhɛˈruдалёкий
հասկhɑskколос
հուշhuʃвоспоминание
հիշելhiˈʃɛlпомнить
հարուստhɑˈɾustбогатый
հումhumсырой, недоваренный
հումորhuˈmoɾюмор
հորիզոնhɔɾiˈzɔnгоризонт
հինhinдревний
հարևանhɑɾɛˈvɑnсосед; соседний
հիվանդhiˈvɑndбольной; пациент
հիվանդանալhivɑndɑˈnɑl(за)болеть
հայելիhɑjɛˈliзеркало
հայտնիhɑjtˈniизвестный
հայտնի երգիչ
известный певец
հոգեկան հիվանդ
душевнобольной
բարի հարևան
добрый сосед
հորիզոնի վրա երևաց
на горизонте показалось
հումորի զգացում
чувство юмора
հում միս
сырое мясо
հարուստ օժիտ
богатое приданое
լավ հիշել
хорошо помнить
հասկ ...
колос ...
հավի միս
курятина
հետո ուշ կլինի
потом будет поздно
հե՛նց հիմա
сейчас же!
կենդանի հավատ
живая вера
ականջներին չհավատալ
не верить своим ушам
հարց տալ = հարցնել
спрашивать
հունից դուրս գալ
выйти из колеи
հուր ,,,
огонь ,,,
ագահ ուտել
жадно есть
գահին նստեցնել
возвести на престол
հայկական առակ
армянская басня
հաց ու պանիր
хлеб и сыр
մեծ ահ
сильный страх
աշխարհի ամենամեծ
самый большой в мире
շատ շնորհակալություն
большие спасибо
շնորհակալ եմ
(я) благодарю
ձեր խոնարհ ծառան
ваш покорный слуга
մի պահ
один миг
հայ մանուկներ
армянские дети
հեռու բարեկամ
дальний родственник
հին հայելի
старое зеркало
Մայր Հայաստան
Мать Армения
հին հունարեն
древнегреческий (язык)
հայր ու մայր
отец и мать
բահ ու մահակ
лопата и дубинка
հով երեկո
прохладный вечер
հարց ու պատասխան
вопрос и ответ
մայրենի լեզու
родной язык
օտար լեզու
иностранный язык
– Բարև, Հովհաննես, ինչպե՞ս ես։
– Здравствуй, Ованес, как (ты)?
– Շնորհակալ եմ, շատ լավ եմ։
– (Я) благодарю, (я) очень хорошо.
– Ի՞նչ ես անում։
– Что (ты) делаешь?
– Հարցեր եմ պատրաստում ու սովորում։
– (Я) готовлю вопросы и учу.
– Իսկ հետո՞։
– А потом?
– Հետո ֆութպոլ եմ նայելու։
– Потом (я) буду смотреть футбол.
– Շատ լավ։
– Очень хорошо.
Согласные խ, ղ χ, ʁ парные по глухости-звонкости.
Перед глухими согласными ղ читается как χ
կողպելkɔχˈpɛlзапирать
կեղտkɛχtгрязь
կեղտոտkɛχˈtɔtгрязный
--ղց---примера нет
բողկbɔχkредис
զեղչzɛχʧʰскидка
Звонкие согласные после ղ ʁ оглушаются
եղբայրjɛχˈpɑjɾбрат
շաղգամʃɑχˈkɑmрепа
խեղդելχɛχˈtɛl(за)душить
Отчётливо произносите խ, ղ χ, ʁ. Некоторые слова различаются только этими звуками
ահɑhстрах
աղɑʁсоль
մահmɑhсмерть
մաղmɑʁсито
ահեղɑˈhɛʁстрашный
աղեղɑˈʁɛʁлук (воен.)
պահpɑhмиг, момент
պաղpɑʁхолодный
գոհɡohдовольный
գողɡɔʁвор
կոհակkɔˈhɑkволна (редк.)
կողակkɔˈʁɑkхрамуль (вид карпа)
աղɑʁсоль
աղավնիɑʁɑvˈniголубь
աղմուկɑʁˈmukшум
աղվեսɑʁˈvɛsлиса
այստեղɑjsˈtɛʁздесь, сюда
առաստաղɑrɑsˈtɑʁпотолок
գեղեցիկɡɛʁɛˈtsʰikкрасивый
գողɡɔʁвор
գողանալɡɔʁɑˈnɑlворовать
դեղdɛʁлекарство
դեղինdɛˈʁinжёлтый
եկեղեցիjɛkɛʁɛˈʦʰiцерковь
խաղχɑʁигра
խաղալχɑˈʁɑlиграть
խաղաղχɑˈʁɑʁтихий, мирный
խաղողχɑˈʁɔʁвиноград
խորամանկχoɾɑˈmɑŋkхитрый
կաղնիkɑʁˈniдуб
կաչաղակkɑʧʰɑˈʁɑkсорока
կողմkɔʁmсторона
հողhɔʁземля, почва
մեղուmɛˈʁuпчела
նեղnɛʁузкий; тесный
ուղեղuˈʁɛʁмозг
ուղիղuˈʁiʁпрямой
սեղանsɛˈʁɑnстол, алтарь, трапеция
տեղtɛʁместо
ձախ կողմ
левая сторона
փայտե սեղան
деревянный стол
գլխուղեղ
головной мозг
դեղին խոտ
жёлтая трава
ուղիղ անկյուն
прямой угол
նեղ ծակ
узкая дырка
աղմուկ տեղ
шумное место
արի՜ այստեղ
иди сюда
անմեղ աղավնի
невинный голубь
դառն դեղ
горькое лекарство
կաղնի գետափնյա
грузинский дуб
հողային պաշարներ
земельные запасы
կողակ Սեւանի
севанский хромуль
մեծ կոհակ
высокая волна
գոհ լինել
быть довольным
օրենքով գող
вор в законе
պաղ ջուր
холодная вода
աղեղնավոր որսորդ
охотник-лучник
մաղով յուր կրել
носить решетом воду
մահու հրեշտակ
ангел смерти
կյանքի աղ
соль жизни
զայրույթ խեղդել
подавить гнев
զայրույթ խեղդել
подавить гнев
համեղ շաղգամ
вкусная репа
ավագ եղբայր
старший брат
ջեղչ կատարել
сделать скидку
բողկի պես
здоровяк
կեղտոտ տեղ
грязное место
կեղտի մեջ կորչել
утопать в грязи
կողպել դուռ
запирать дверь
խորամանկ աղվես
хитрая лиса
գող կաչաղակ
сорока-воровка
գորշ առաստաղ
серый потолок
խաղաղ երեկո
тихий, мирный вечер
աշխատասեր մեղու
трудолюбивая пчела
գեղեցիկ եկեղեցի
прекрасная церковь
խաղող գողանալ
воровать виноград
խաղ խաղալ
играть в игру
ֆութպոլ խաղալ
играть в футбол
շախմատ խաղալ
играть в шахматы
Звук, передаваемый ռ r твёрдый, вибрирующий.
Некоторые слова различаются только звуками ր, ռ ɾ, r
դերdɛɾроль
դեռdɛrещё, пока
արատɑˈɾɑtдефект
առատɑˈrɑtобильный, богатый
մուրmuɾкопоть, сажа
մուռmurместь
լուրluɾвесть
լուռlurмолча
անլուրɑnˈluɾбез вестей; неслыханный
անլուռɑnˈlurнесмолкаемый
վարելvɑˈɾɛlвести; управлять; пахать
վառելvɑˈrɛlжечь; сжигать; зажигать
սերsɛɾлюбовь; пенка; сливки
սեռsɛrпол (биол.)
համարhɑˈmɑɾномер; для, ради
համառhɑˈmɑrупорный, упрямый
ոլորvɔˈlɔɾизгиб; изгибистый
ոլոռvɔˈlɔrгорох
արուɑˈɾuсамец, мужского пола (прил.)
առուɑˈruручей, канава
վարvɑɾпахота, вспашка
վառvɑrзажжённый, яркий
ամառɑˈmɑrлето
չոր ամառ
сухое лето
ամռանлетний
ամռան ամիսներ
летние месяцы
անլուռɑnˈlurнесмолкаемый
աղմուկ անլուռ
несмолкаемый шум
անլուրɑnˈluɾбезмолвный; неслыханный
անլուր երկիր
безволвная земля
անտառɑnˈtɑrлес
մութ անտառ
тёмный лес
առագաստɑrɑˈɡɑstпарус
ալ առագաստներ
алые паруса
առագաստանավɑrɑɡɑstɑˈnɑvпарусное судно
գեղեցիկ առագաստանավ
красивый парусник
առակɑˈrɑkбасня, притча
առակ խոսել
рассказывать басни
առակագիրɑrɑkɑˈɡiɾбаснописец
հայտնի առակագիր
առասպելɑrɑsˈpɛlлегенда
հունական առասպելներ
греческие легенды
առավոտɑrɑˈvɔtутро
վաղ առավոտ
раннее утро
առավոտյանɑrɑvoˈtjɑnутром
առավոտյան աստղ
утренняя звезда
առատɑˈrɑtобильный, богатый
առատ սեղան
богатый стол
առուɑˈruручей, канава
գարնան առու
весенний ручей
արատɑˈɾɑtдефект
սրտի արատ
порок сердца
արուɑˈɾuсамец, мужского пола (прил.)
արու ոչխար
баран
բառbɑrслово
բարդ խաչբառ
сложный кроссворд
գառɡɑrягнёнок, барашек
Աստծու գառ
агнец божий
դեռdɛrещё, пока
դեռ ավելին
более того
դերdɛɾроль
գլխավոր դեր
главная роль
դուռdurдверь
դուռ
լուռlurмолчаливый, молча
լուռ մնա՝
молчи!
լուրluɾвесть
թարմ լուրեր
свежие новости
կեռասkɛˈrɑsчерешня
կարմիր կեռաս
красная черешня
կեռասենիkɛrɑsɛˈniчерешневое дерево
բարձր կեռասենի
высокая черешня
հակառակhɑkɑˈrɑkпротивоположный
հակառակ կողմ
противная сторона, напротив
համառhɑˈmɑrупорный, упрямый
համառ գլուխ
упрямая голова
համարhɑˈmɑɾномер; для, ради
ինձ համար
для меня
մամուռmɑˈmurмох
կանաչ մամուռ
зелёный мох
մոռանալmorɑˈnɑlзабывать
մոռանալ ամեն ինչ
всё забывать
մուռmurместь
ահավոր մուռ
страшная месть
մուրmuɾкопоть, сажа
սև մուր
чёрная сажа
նուռnurгранат
հասած նուռ
спелый гранат
ոլոռvɔˈlɔrгорох
խակ ոլոռ
незрелый горох
ոլորvɔˈlɔɾизгиб; изгибистый
գետի ոլոր
изгиб реки
ռումբrumbбомба
ավիացիոն ռումբ
авиабомба
ռունգruŋɡноздря
пример
пример
ռուսrusрусский
ռուս ժողովուրդ
русский народ
ռուսականrusɑˈkɑnрусский
ռուսական լեզու
русский язык
սեռsɛrпол
սեռական հիվանդություններ
половые болезни
սերsɛɾлюбовь; пенка; сливки
առաջին սեր
первая любовь
վառvɑrзажжённый, яркий
վառ կարմիր
алый
վառելvɑˈrɛlжечь; сжигать; зажигать
մոմ վառել
зажигать свечу
վարvɑɾпахота, вспашка
վար անել
пахать
վարելvɑˈɾɛlвести; управлять; пахать
ավտոմեքենա վարել
вести автомобиль
տառtɑrбуква
օրենքի տառ
буква закона
համառ ավանակ
упрямый осёл
հին առասպել
старая легенда
լուռ գիշեր
тихая ночь
կարմիր նուռ
красный гранат
հայկական առակ
армянская басня
երկար բառ
длинное слово
ռուս առակագիր
русский баснописец
Со словом տուն'дом', образуются сложные слова, обозначающие место
դեղdɛʁлекарство
դեղատունdɛʁɑˈtunаптека
դեսպանdɛsˈpɑnпосол
դեսպանատունdɛspɑnɑˈtunпосольство
խաղχɑʁигра
խաղատունχɑʁɑˈtunказино
Со словом սենյակ'комната', образуются сложные слова, обозначающие помещение для чего-либо
խաղալχɑˈʁɑlиграть
խաղասենյակχɑʁɑsɛnˈjɑkкомната для игр
լողանալloʁɑˈnɑlкупаться
լողասենյակlɔʁɑsɛnˈjɑkванная комната
դասdɑsурок
դասասենյակdɑsɑsɛnˈjɑkклассная комната
աշխատելɑʃχɑˈtɛlработать
աշխատասենյակɑʃχɑtɑsɛnˈjɑkрабочая комната, кабинет
С словом խոսել'говорить', образуются
հայhɑjармянский
հայախոսhɑjɑˈχɔsговорящий по-армянски (человек, для которого армянский – родной язык)
ռուսrusрусский
ռուսախոսrusɑˈχɔsговорящий по-русски
օտարɔˈtɑɾчужой, чуждый
օտարախոսɔtɑɾɑˈχɔsговорящий на иностранном языке
սակավsɑˈkɑvмало, недостаточно
սակավախոսsɑkɑvɑˈχɔsмалоразговорчивый
սուտsutложь
ստախոսsətɑˈχɔsлжец
շատʃɑtмного, очень
շատախոսʃɑtɑˈχɔsболтун
հեռուhɛˈruдалеко
հեռախոսhɛrɑˈχɔsтелефон
Суффикс образует ряд национальностей
ԱնգլիաˈɑŋɡljɑАнглия
անգլիացիɑŋɡljɑˈʦʰiангличанин
ՖրանսիաˈfəɾɑnsjɑФранция
ֆրանսիացիfɾɑnsjɑˈʦʰiфранцуз
Суффикс образует также названия жителей городов, стран
ԵրևանjɛɾɛˈvɑnЕреван
երևանցիереванец
ՂարաբաղʁɑɾɑˈbɑʁКарабах
ղարաբաղցիʁɑɾɑbɑʁˈʦʰiкарабахец
քաղաքkʰɑˈʁɑkʰгород
քաղաքացիkʰɑʁɑkʰɑˈʦʰiгорожанин, гражданин
ԳորիսɡɔˈɾisГорис
գորիսեցիгорисец
Суффикс образует название языка от названий национальности или страны
հայhɑjармянин
հայերենhɑjɛˈɾɛnармянский язык, по-армянски
ռուսrusрусский
ռուսերենrusɛˈɾɛnрусский язык; по-русски
չեխʧʰɛχчех
չեխերենʧʰɛχɛˈɾɛnчешский язык; по-чешски
լեհlɛhполяк
լեհերենlɛhɛˈɾɛnпольский язык; по-польски
սերբsɛɾbсерб
սերբերենsɛɾbɛˈɾɛnсербский язык; по-сербски
ԱնգլիաˈɑŋɡljɑАнглия
անգլերենɑŋɡlɛˈɾɛnанглийский язык; по-английски
ՖրանսիաˈfəɾɑnsjɑФранция
ֆրանսերենfɾɑnsɛˈɾɛnфранцузский язык; по-французски
ԳերմանիաɡɛɾˈmɑnjɑГермания
գերմաներենɡɛɾmɑnɛˈɾɛnнемецкий язык; по-немецки
հայերեն = հայոց լեզուармянский язык
ռուսերեն = ռուսաց լեզուрусский язык
Редко названия языков образуются с помощью суффикса -արեն aɾen
հույնhujnгрек
հունարենhunɑˈɾɛnгреческий язык, по-гречески
չինացիʧʰinɑˈʦʰiкитаец
չինարենʧʰinɑˈɾɛnкитайский язык; по-китайски
Существует несколько типов образования форм родительного падежа.
При спряжении возможно чередование гласных корня слова.
Самый частотный из способов это добавление окончания -ի к исходной форме слова
պատpɑtстена
պատիстены
սենյակsɛnˈjɑkкомната
սենյակիкомнаты
Здесь возможно чередование ի → ø
մոխիրmoˈχiɾпепел
մոխրիпепла
պանիրpɑˈniɾсыр
պանրիсыра
միսmisмясо
մսիмяса
Чередование возможно и при словообразовании
դարչինdɑɾˈʧʰinкорица
դարչնագույնdɑɾʧʰnɑˈɡujnкоричневый
մոխիրmoˈχiɾпепел
մոխրագույնmɔχɾɑˈɡujnсерый, пепельный
մոխրամանmɔχɾɑˈmɑnпепельница
Множественное число образуется чаще всего окончаниями
-եր – фонетически односложные слова
տառtɑrбуква
տառերбуквы
խաղχɑʁигра
խաղերигры
դասdɑsкласс
դասերdɑˈsɛɾклассы
-ներ – фонетически многосложные слова
ատամɑˈtɑmзуб
ատամներзубы
բերանbɛˈɾɑnрот
բերաններрты
կարապkɑˈɾɑpлебедь
կարապներлебеди
Падежные формы во множественном числе обычно образуются добавлением падежных окончаний к форме множественного числа
դաս
դասեր
դասի
դասերի
դասում
դասերում
Переведите.
1. Հայաստանում գեղեցիկ ու հին եկեղեցիներ շատ կան։
2. Ամառվա ամիսներին մայր Հայաստան են ժամանում շատ ու շատ հայ մանուկներ։
3. Նա ամեն առավոտ հաց ու պանիր է ուտում։
4. Հայկական խաղողի բազմազան տեսակներ կան։
5. Խաղողից գինի են պատրաստում։
6. Շատ գինիներ հայտնի են աշխարհում։
7. Աշխարհում հայտնի են նաև Սևանի իշխանն ու կողակը։
1. В Армении много красивых и древних церквей.
2. В летние месяцы на родину прибывает много-много армянских детей.
3. Он каждое утро ест хлеб и сыр.
4. Есть разнообразные сорта армянского винограда.
5. Из винограда (они) готовят вино.
6. Многие вина известны в мире.
7. В мире известны также Севанские ишхан и храмуля.
խաղողիցиз винограда
իշխանiʃˈχɑnишхан (вид лосося)
կողակkɔˈʁɑkхрамуля (вид карпа)
•
Переведите.
1. Я учился в России, но сейчас (я) работаю в Армении.
2. (Я) помню, что у тебя был новый красный телефон.
3. У меня есть старый добрый сосед.
4. Он говорит на иностранном языке и (он) малоразговорчив.
5. В Армении есть посольство Греции.
6. Я работаю в новом офисе.
1. Ես սովորում էի Ռուսաստանում, բայց հիմա աշխատում եմ Հայաստանում։
2. Հիշում եմ, որ դու նոր կարմիր հեռախոս ունեիր։
3. Ես մի հին բարի հարևան ունեմ։
4. Նա օտարախոս է և սակավախոս։
5. Հայաստանում Հունաստանի դեսպանատուն կա։
6. Ես աշխատում եմ նոր աշխատասենյակում։
•
Составьте подобные предложения.
1. Դու լավ ես խոսում հայերեն։
2. Սենյակում ցուրտ է։
3. Նա հարուստ օժիտ ունի։
4. Երևանում ուշ աշուն է։
1. Ты хорошо говоришь по-армянски.
2. В комнате холодно.
3. У неё богатое приданое.
4. В Ереване поздняя осень.
23–03–2021