Unit 1. Part 1

Երկիրներ, մարդիկ և լեզուներ

Countries, people and languages

Dialogs

1 Dialog

An Armenian-speaking officer in the Canadian embassy in Yerevan, is filling out a questionnaire for an Armenian citizen who does not speak English. They address each other formally.

Բարեվ ձեզ։

baɾɛv‿ʣɛz*

Hello!

Բարև, ի՞նչ է ձեր անունը։

baɾɛv, inʧʰ‿ɛ ʣɛɾ anunə

Hello! What’s your name?

Անունս Արմեն է։

anunᵊs aɾmɛn‿ɛ

My name is Armen.

Իսկ ձեր ազգանո՞ւնը։

isk ʣɛɾ azganunə

And your family name?

Ազգանունս Սարյան է։

azganunᵊs saɾjan‿ɛ

My family name is Saryan.

Քանի՞ տարեկան եք։

kʰani taɾɛkan‿ɛkʰ

How old are you?

Քսան տարեկան։

kʰsan taɾɛkan

Twenty years old.

Ձեր քաղաքացիությո՞ւնը։

ʣɛɾ kʰaʁakʰaʦʰiutʰjunə

Your citizenship?

Հայաստանի քաղաքացի եմ։

hajastani kʰaʁakʰaʦʰi‿ⱼɛm

I am a citizen of Armenia.

Ի՞նչ լեզուներ գիտեք։

inʧʰ lɛzunɛɾ gitɛkʰ

What languages do you know?

Հայերեն և ռուսերեն։

hajɛɾɛn jɛv‿rusɛɾɛn

Armenian and Russian.

Այդ լեզուներով նաև գրում ու կարդո՞ւմ եք։

ajt‿lɛzunɛɾɔv najɛv gᵊɾum u kaɾtʰum‿ɛkʰ

Do you also read and write in those languages?

Այո՜։

ajɔ

Yes!

Ո՞րն է ձեր հասցեն։

ʋɔɾn‿ɛ ʣɛɾ hasʦʰɛn

What is your address?

Երևան, Պարոնյան փողոց տասը։

jɛɾɛvan, paɾɔnjan pʰɔʁɔʦʰ tasə

Ten Paronyan Street, Yerevan.

Ո՞րն է ձեր հեռախոսի համարը։

ʋɔɾn‿ɛ ʣɛɾ hɛraχɔsi hamaɾə

What is your phone number?

Չորս հարյուր, հիսունութ, տասներկու։

ʧʰɔɾs haɾjuɾ, hisunutʰ, tasᵊnɛɾku

Four-zero-zero, five-eight, one-two.

Ինչո՞վ եք զբաղվում։

inʧʰɔv‿ɛkʰ ᵊzbaʁvum

What is your occupation?

Ուսանող եմ։

usanɔʁ‿ɛm

I am a student.

Ի՞նչ եք ուսումնասիրում։

inʧʰ‿ɛkʰ usumnasiɾum

What are you studying?

Գրականություն։

gᵊɾakanutʰjun

Literature.

Շնորհակալ եմ։ Ազատ եք։

ʃᵊnɔɾhakal‿ɛm. azat‿ɛkʰ

Thank you. You are free to go.

Շնորհակալություն։ Ցտեսություն։

ʃᵊnɔɾhakalutʰjun. ʦʰᵊtɛsutʰjun

Thanks. Good bye.


Note։

* In the flow of speech some words are drawn together (with sign "") and pɾonounced as one woɾd. This featuɾe, also called liaison, is designated by the sign in the tɾanscɾiption of the fiɾst fouɾ units.

2 Dialog

An adult and a five-year old child who is lost. The adult addresses the child informally.

Անունդ ի՞նչ է։

anunᵊt inʧʰ‿ɛ

What is your name?

Անունս Անի է։

anunᵊs ani‿ⱼɛ

My name is Ani.

Իսկ ազգանո՞ւնդ։

isk‿azganunᵊt

And your family name?

Մալյան։

maljan

Malyan.

Քանի՞ տարեկան ես։

kʰani taɾɛkan‿ɛs

How old are you?

Հինգ տարեկան։

hing taɾɛkan

Five years old.

Ձեր հացեն գիտե՞ս։

ʣɛɾ hasʦʰɛn gitɛs

Do you know your (pl.) address?

Կոմիտաս փողոց, երեսուն։

kɔmitas pʰɔʁɔʦʰ, jɛɾɛsun

Thirty Komitas street.

Իսկ ձեր հեռախոսի համա՞րը։

isk ʣɛɾ hɛraχɔsi hamaɾə

And your (plural) phone number?

Քսանութ, հիսունմեկ, տասներկու։

kʰsanuth, hisunmɛk, tasᵊnɛɾku

Two-eight, five-one, one-two.

Ապրե՜ս։ Հիմա կգնանք և կզանգահարենք ձեր տուն։

apɾɛs hima kᵊgᵊnankʰ jɛv kᵊzangahaɾɛnkʰ ʣɛɾ tun

Good for you! Now we’ll go and phone your home.

Text

Հայաստան

Հայաստանը փոքր երկիր է։

hajastanə pʰɔkʰᵊɾ jɛɾkiɾ‿ɛ

Այն ունի երեք ու կես միլիոն բնակիչ։

ajn uni jɛɾɛkʰ‿u‿kɛs miljɔn bᵊnakiʧʰ

Հայերը խոսում են հայերեն։

hajɛɾə χɔsum‿ɛn hajɛɾɛn

Հայերենը հին լեզու է։

hajɛɾɛnə hin lɛzu‿ⱼɛ

Ինչպես ֆրանսերենը, անգլերենը, գերմաներենը և այլ լեզուներ, հայերենը հնդեվրոպական լեզու է։

inʧʰpɛs fɾansɛɾɛnə, anglɛɾɛnə, gɛɾmanɛɾɛnə jɛv‿ajl lɛzunɛɾ, hajɛɾɛnə hᵊndɛvɾɔpakan lɛzu‿ⱼɛ

Հայկական այբուբենը հին է։

hajkakan ajbubɛnə hin‿ɛ

Այն ստեղծել Մեսրոպ Մաշտոցը 405 (չորս հարյուր հինգ) թվականին։

ajn stɛʁʦɛl‿ɛ mɛsɾɔp maʃtɔʦʰə ʧʰɔɾs haɾjuɾ hing tʰᵊvakanin

Հայկական այբուբենն ունի 38 (երեսունութ) տառ։

hajkakan ajbubɛnː‿uni jɛɾɛsunutʰ tar

Հայաստան ամենահին քրիստոնյա երկիրն է։

hajastan amɛnahin kʰɾistɔnja jɛɾkiɾn‿ɛ

Այն ընդունել է քրիստոնեությունը 301 (երեք հարյուր մեկ) թվականին։

ajn əntʰunɛl‿ɛ kʰɾistɔnɛjutʰjunə jɛɾɛkʰ haɾjuɾ mɛk tʰᵊvakanin

New Words and Expressions

այլ

ajl

other

Հայաստանը

hajastanə

Armenia

փոքր

pʰɔkʰᵊɾ

small

երկիր

jɛɾkiɾ

country

է

ɛ

is

ունենալ, ունի

unɛnal, uni

to have, has

երեկ ու կես*

jɛɾɛkʰ‿u‿kɛs

three and a half

միլիոն

miljɔn

million

բնակիչ

bᵊnakiʧʰ

inhabitant

հայերը

hajɛɾə

the Armenians

խոսել

χɔsɛl

to speak

հայերեն

hajɛɾɛn

Armenian (language)

հին

hin

old

լեզու

lɛzu

language

ինչպես

inʧʰpɛs

as, how

անգլերեն

anglɛɾɛn

English (language)

ֆրանսերեն

fɾansɛɾɛn

French (language)

գերմաներեն

gɛɾmanɛɾɛn

German (language)

և*

jɛv

and

հնդեվրոպական

hᵊndɛvɾɔpakan

Indo-European

հայկական

hajkakan

Armenian (adjective)

այբուբեն

ajbubɛn

alphabet

այն

ajn

it

ստեղծել

stɛʁʦɛl

to create

ստեղծել է

stɛʁʦɛl‿ɛ

has created

թվական

tʰᵊvakan

date, year

տառ

tar

letter (graphic sign)

ամենահին

amɛnahin

(the) oldest

քրիստոնյա

kʰɾistɔnja

Christian

ընդունել

əntʰunɛl

to adopt

ընդունել է

əntʰunɛl‿ɛ

has adopted

քրիստոնեություն

kʰɾistɔnɛjutʰjun

Christianity

* The coordinating conjunctions և

jɛv and ու u both coɾɾespond to the "and". Most of the time, they aɾe inteɾchangeable

հաց ու պանիր

haʦʰ‿u‿paniɾ

bread and cheese

հաց և պանիր

haʦʰ jɛv‿paniɾ

bread and cheese


There are, however, some contexts where the language norm requires the use of և or ու.

Thematic Group of Words

Countries, People, Languages

Country name + Suffixes

ՀայաստանhajastanAɾmenia

հայաստանից

hajastanʦʰi

Armenian

հայ

haj

Armenian

հայուհի

hajuhi

Armenian (female)

հայերեն

hajɛɾɛn

Armenian

հայկական, հայ

hajkakan, haj

Armenian

ԱմերիկաamɛɾikaAmeɾica

ամերիկացի

amɛɾikaʦʰi

American

ամերիկուհի

amɛɾikuhi

American (female)

անգլերեն

anglɛɾɛn

English

ամերիկայեն

amɛɾikjan

American

ԿանադաkanadaCanada

կանադացի

kanadaʦʰi

Canadian

կանադուհի

kanaduhi

Canadian (female)

անգլերեն, ֆրանսերեն

anglɛɾɛn, fɾansɛɾɛn

English, French

կանադական

kanadakan

Canadian

ԱնգլիաangliaEngand

անգլիացի

angliaʦʰi

English

անգլուհի

angluhi

English (female)

անգլերեն

anglɛɾɛn

English

անգլիական

angliakan

English

ՌուսաստանrusastanRussia

ռուսաստանցի

rusastanʦʰi

Russian

ռուս

rus

Russian

ռուսերեն

rusɛɾɛn

Russian

ռուսական

rusakan

Russian

ՖրանսիաfɾansiaFɾance

ֆրանսիացի

fɾansiaʦʰi

French

ֆրանսուհի

fɾansuhi

French (female)

ֆրանսերեն

fɾansɛɾɛn

French

ֆրանսիական

fɾansiakan

French

ԳերմանիաgɛɾmaniaGeɾmany

գերմանացի

gɛɾmanaʦʰi

German

գերմանուհի

gɛɾmanuhi

German (female)

գերմաներեն

gɛɾmanɛɾɛn

German

գերմանական

gɛɾmanakan

German

ԻտալիաitaliaItaly

իտալացի

italaʦʰi

Italian

իտալուհի

italuhi

Italian (female)

իտալերեն

italɛɾɛn

Italian

իտալական

italakan

Italian

ԻսպանիաispaniaSpain

իսպանացի

ispanaʦʰi

Spaniard

իսպանուհի

ispanuhi

Spaniard (female)

իսպաներեն

ispanɛɾɛn

Spanish

իսպանական

ispanakan

Spanish

ՉինաստանʧʰinastanChina

չինացի

ʧʰinaʦʰi

Chinese

չինուհի

ʧʰinuhi

Chinese (female)

չինարեն

ʧʰinaɾɛn

Chinese

չինական

ʧʰinakan

Chinese

ՃապոնիաʧʰapɔniaJapan

ճապոնացի

ʧʰapɔnaʦʰi

Japanese

ճապոնուհի

ʧʰapɔnuhi

Japanese (female)

ճապոներեն

ʧʰapɔnɛɾɛn

Japanese

ճապոնական

ʧʰapɔnakan

Japanese

ՀունաստանhunastanGɾeece

հունաստանցի, հույն

hunastanʦʰi, hujn

Greek

հույն

hujn

Greek

հունարեն

hunaɾɛn

Greek

հունական, հույն

hunakan, hujn

Greek

ԵգիպտոսjɛgiptɔsEgypt

եգիպտացի

jɛgiptaʦʰi

Egyptian

եգիպտուհի

jɛgiptuhi

Egyptian (female)

արաբերեն

aɾabɛɾɛn

Arabic

եգիպտական

jɛgiptakan

Egyptian

ՎրաստանvɾastanGeoɾgia

վրաստանցի, վրացի

vɾastanʦʰi, vɾaʦʰi

Georgian

վրացուհի

vɾaʦʰuhi

Georgian (female)

վրացերեն

vɾaʦʰɛɾɛn

Georgian

վրացական, վրացի

vɾaʦʰakan, vɾaʦʰ

Georgian

ԹուրքիաtʰuɾkʰjaTuɾkey

թուրքիացի, թուրք

tʰuɾkʰiaʦʰi, tʰuɾkʰ

Turk

թուրքուհի

tʰuɾkʰuhi

Turk (female)

թուրքերեն

tʰuɾkʰɛɾɛn

Turkish

թուրքական, թուրք

tʰuɾkʰakan, tʰuɾkʰ

Turkish

ՊարսկաստանpaɾskastanIɾan

իրանիան

iɾanian

Iranian

պարսիկ

paɾsik

Persian

պարսկուհի

paɾskuhi

Iranian (female)

պարսկերեն

paɾskɛɾɛn

Persian

իրանական

iɾanakan

Iranian

պարսկական

paɾskakan

Persian

ԼեհաստանlɛhastanPoland

լեհ

lɛh

Pole

լեհուհի

lɛhuhi

Pole (female)

լեհերեն

lɛhɛɾɛn

Polish

լեհական

lɛhakan

Polish

ԼիբանանlibananLebanon

լիբանանցի

libananʦʰi

Lebanese

լիբանանհուի

libananuhi

Lebanese

արաբերեն

aɾabɛɾɛn

Arabic

լիբանանյան

libananjan

Lebanese

ՌումինիաruminiaRomania

ռումինացի

ruminaʦʰi

Romanian

ռումինուհի

ruminuhi

Romanian (female)

ռումիներեն

ruminɛɾɛn

Romanian

ռումիմական

ruminakan

Romanian

ՀունգարիաhungaɾiaHungaɾy

հունգարացի

hungaɾaʦʰi

Hungarian

հունգարուհի

hungaɾuhi

Hungarian (female)

հունգարերեն

hungaɾɛɾɛn

Hungarian

հունգարական

hungaɾakan

Hungarian

ՀնդկաստանhᵊndkastanIndia

հնդկաստանցի, հնդիկ

hᵊndkastaʦʰi, hᵊndik

Indian

հնդկուհի

hᵊndkuhi

Indian (female)

հնդկերեն

hᵊndkɛɾɛn

Hindi

հնդկական

hᵊndkakan

Indian

ՀոլանդիաhɔlandiaHolland

հոլանդացի

hɔlandaʦʰi

Dutch

հոլանդուհի

hɔlanduhi

Dutch (female)

հոլանդերեն

hɔlandɛɾɛn

Dutch

հոլանդական

hɔlandakan

Dutch

ԻսրայելisɾajɛlIsɾael

իսրայելացի

isɾajɛlaʦʰi

Israeli

հրեա

hᵊɾja

Jewish

հրեուհի

hɾɛuhi

Jewish (female)

եբրայերեն

jɛbɾajɛɾɛn

Hebrew

իսրայելական

isɾajɛlakan

Israeli

հրեիկան

hɾɛakan

Jewish

ԲուլղարիաbulʁaɾiaBulgaɾia

բուլղարքի

bulʁaɾʦʰi

Bulgarian

բուլղարուհի

bulʁaɾuhi

Bulgarian (female)

բուլղարներեն

bulʁaɾnɛɾɛn

Bulgarian

բուլղարական

bulʁaɾakan

Bulgarian

Cardinal Numbers

Armenian uses Arabic numbers, 1, 2, 3 etc., for Cardinal Numbers. Cardinal Numbers denote quantity, size, measurement, etc., and answer the question քանի՞kʰani "how many"

0

զրո, զերո

zᵊɾɔ, zɛɾɔ

0

տասն, տասը

tasᵊn, tasə

10

քսան

kʰsan

20

երեսուն

jɛɾɛsun

30

1

մեկ

mɛk

1

տասնմեկ

tasnᵊmɛk

11

քսանմեկ

kʰsanmɛk

21

երեսունմեկ

jɛɾɛsunmɛk

31

2

երկու

jɛɾku

2

տասներկու

tasᵊnɛɾku

12

քսաներկու

kʰsanɛɾku

22

երեսուներկու

jɛɾɛsunɛɾku

32

3

երեք

jɛɾɛkʰ

3

տասներեք

tasᵊnɛɾɛkʰ

13

քսաներեք

kʰsanɛɾɛkʰ

23

երեսուներեք

jɛɾɛsunɛɾɛkʰ

33

4

չորս

ʧʰɔɾs

4

տասնչորս

tasᵊnəʧʰɔɾs

14

քսանչորս

kʰsanʧʰɔɾs

24

երեսունչորս

jɛɾɛsunʧʰɔɾs

34

5

հինգ

hing

5

տասնհինգ

tasᵊnhing

15

քսանհինգ

kʰsanhing

25

երեսունհինգ

jɛɾɛsunhing

35

6

վեց

vɛʦʰ

6

տասնվեց

tasᵊnvɛʦʰ

16

քսանվեց

kʰsanvɛʦʰ

26

երեսունվեց

jɛɾɛsunvɛʦʰ

36

7

յոթ

jɔtʰ

7

տասնյոթ

tasᵊnjɔtʰ

17

քսանյոթ

kʰsanjɔtʰ

27

երեսունյոթ

jɛɾɛsunjɔtʰ

37

8

ութ

utʰ

8

տասնութ

tasᵊnutʰ

18

քսանութ

kʰsanutʰ

28

երեսունութ

jɛɾɛsunutʰ

38

9

ինն, ինը

inᵊn, inə

9

տասնինն

tasᵊninᵊn

19

քսանինն, քսանինը

kʰsaninᵊn, kʰsaninə

29

երեսունինն, երեսունինը

jɛɾɛsuninᵊn, jɛɾɛsuninə

39

10

մեկ

mɛk

1

տասն, տասը

tasᵊn, tasə

10

հարյուր

haɾjuɾ

100

հազար

hazaɾ

1 000

20

երկու

jɛɾku

2

քսան

kʰsan

20

երկու հարյուր

jɛɾku haɾjuɾ

200

երկու հազար

jɛɾku hazaɾ

2 000

30

երեք

jɛɾɛkʰ

3

երեսուն

jɛɾɛsun

30

երեք հարյուր

jɛɾɛkʰ haɾjuɾ

300

երեք հազար

jɛɾɛkʰ hazaɾ

3 000

40

չորս

ʧʰɔɾs

4

քառասուն

kʰarasun

40

չորս հարյուր

ʧʰɔɾs haɾjuɾ

400

չորս հազար

jɛɾɛkʰ hazaɾ

4 000

50

հինգ

hing

5

հիսուն

hisun

50

հինգ հարյուր

hing haɾjuɾ

500

հինգ հազար

hing hazaɾ

5 000

60

վեց

vɛʦʰ

6

վաթսուն

vatʰsun

60

վեց հարյուր

vɛʦʰ haɾjuɾ

600

վեց հազար

vɛʦʰ hazaɾ

6 000

70

յոթ

jɔtʰ

7

յոթանասուն

jɔtʰanasun

70

յոթ հարյուր

jɔtʰ haɾjuɾ

700

յոթ հազար

jɔtʰ hazaɾ

7 000

80

ութ

utʰ

8

ութսուն

utʰsun

80

ութ հարյուր

utʰ haɾjuɾ

800

ութ հազար

utʰ hazaɾ

8 000

90

ինն

inᵊn

9

իննսուն

innᵊsun

90

ինն հարյուր

inᵊn haɾjuɾ

900

ինն հազար

inᵊn hazaɾ

9 000

100

տաս

tas

10

հարյուր

haɾjuɾ

100

մեկ հազար

hazaɾ

1 000

տաս հազար

tas hazaɾ

10 000

Examples

հազար ութ հարյուր իննսուն վեց

hazaɾ utʰ haɾjuɾ inᵊsunvɛʦʰ

1 896

հազար ինն հարյուր տասնհինգ

hazaɾ inn haɾjuɾ tasᵊnhing

1 915

հազար ինն հարյուր քսաներկու

hazaɾ inn haɾjuɾ kʰsanɛɾku

1 922

հազար ինն հարյուր ութսուներեք

hazaɾ inn haɾjuɾ utʰsunɛɾɛkʰ

1 983

երկու հազար յոթ

jɛɾku hazaɾ jɔtʰ

2 007

քսաներեք հազար քսանյոթ

kʰsanɛɾɛkʰ hazaɾ kʰsanjɔtʰ

23 027

հարյուր հիսունչորս հազար երկու

haɾjuɾ hisunʧʰɔɾs hazaɾ jɛɾku

154 002

մեկ միլիոն

mɛk miljɔn

1 000 000

մեկուկես միլիոն

mɛkukɛs miljɔn

1 500 000

մեկ միլիոն հինգ հարյուր հազար

mɛk miljɔn hing haɾjuɾ hazaɾ

1 500 000

երեսունչորս միլիոն վեց հարյուր ութսունյոթ հազար երկու հարյուր

jɛɾɛsunʧʰɔɾs miljɔn vɛʦʰ haɾjuɾ utʰsunjɔtʰ hazaɾ jɛɾku haɾjuɾ

34 687 200

Arithmetic

թիվ

tʰiv

number

թվաբանություն

tʰᵊvabanutʰjun

arithmetic

=

հավասար

hɑvɑsɑɾ

equal

հավասարում

hɑvɑsɑɾum

equation


000001

00000

7=7

000002

00000

8=8

000003

00000

9=9

+

գումարել

gumaɾɛl

to add

գումարում

gumaɾum

addition


000001

00000

9 + 10 = 19

Հինգին գումարած վեց հավասար է տասնմեկի։

hingin gumaɾaʦ vɛʦʰ havasaɾ‿ɛ tasᵊnmɛki

5 + 6 = 11

000002

00000

8 + 12 = 20

հանել

hanɛl

to substract, to remove

հանում

hanum

substraction


Տասից հանած ինը հավասար է մեկի։

tasiʦʰ hanaʦ inə havasaɾ‿ɛ mɛki

10 − 9 = 1

00000

00000

6 − 1 = 5

×

բազմ-

bazm

multi-

բազմապատկում

bazmapatkum

multiplication


Չորս անգամ հինգ հավասար է քսանի։

ʧʰɔɾs ankʰam hing havasaɾ‿ɛ kʰsani

4 × 5 = 20

000001

00000

6 × 12 = 72

000002

00000

7 × 4 = 28

÷

բաժանել

baʒanɛl

to divide, to divorce

բաժանում

baʒanum

division


000001

00000

30 ÷ 6 = 5

Երեսունը բաժանած վեցի հավասար է հինգի։

jɛɾɛsunə baʒanaʦ vɛʦʰi havasaɾ‿ɛ hingi

20 ÷ 5 = 4

000002

00000

90 ÷ 4 = 15

Tests

Quiz


11–08–2021