≡

Урок 15-1

Ви­ды На­ре­чий

На­ре­чие — неиз­ме­ня­е­мая са­мо­сто­я­тель­ная часть ре­чи, обо­зна­ча­ю­щая при­знак дей­ствия, ка­че­ства, дру­го­го при­зна­ка или пред­ме­та, ча­ще все­го от­но­сят­ся к гла­го­лам и обо­зна­ча­ют при­знак дей­ствия.

На­ре­чия в пред­ло­же­нии вы­сту­па­ют в функ­ции об­сто­я­тельств

Երկինքը հետզհե­տե պատվեց ամպե­րով, և անմի­ջա­պես սկսեց անձրև տե­ղալ։ Վա­ղուց այդպես հորդա­ռատ անձրև չէր ե­կել։

Небо по­сте­пен­но за­тя­ну­ло чёр­ны­ми ту­ча­ми, и сра­зу по­шёл дождь. Дав­но не бы­ло та­ко­го про­лив­но­го до­ждя.

Ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ ո­րո­տում էր ամպրո­պը։ Հանկարծ անձրևը դա­դա­րեց, և ա­մե­նուրեք տի­րեց խա­ղա­ղություն։

Вре­мя от вре­ме­ни гре­мел гром. Дождь пре­кра­тил­ся вне­зап­но и вез­де во­ца­ри­лась ти­ши­на.

На­ре­чия под­раз­де­ля­ют­ся на раз­ря­ды

Об­ра­за Дей­ствия

ա­րագ վա­զել

быст­ро бе­гать, бе­жать

դանդաղ գնալ

мед­лен­но ид­ти

բա­րե­կա­մա­բար խորհուրդ տալ

по­со­ве­то­вать по-дру­же­ски

ազնվո­րեն խոստո­վա­նել

чест­но при­знать­ся

խո­րա­պես հա­մոզված լի­նել

быть глу­бо­ко уве­рен­ным

սրտանց ծի­ծա­ղել

сме­ять­ся от ду­ши

միա­ձայն ընտրել

еди­но­глас­но из­брать

միա­հա­մառ հա­վա­նություն տալ

еди­но­душ­но одоб­рить

լրջո­րեն մտա­ծել

се­рьёз­но по­ду­мать

Вре­ме­ни

ընդմիշտ հե­ռա­նալ

на­все­гда уй­ти

միշտ հի­շել

все­гда пом­нить

նա­խօ­րոք (նա­խա­պես) ի­մա­նալ

за­ра­нее знать

ուշ քնել

позд­но за­снуть

շուտ արթնա­նալ

ра­но проснуть­ся

ա­ռա­վոտյան նա­խա­ճա­շել

зав­тра­кать утром

ընթրել ե­րե­կո­յան

ужи­нать ве­че­ром

կե­սօ­րին ճա­շել

обе­дать в пол­день

Այսօր շոգ է։

Се­год­ня жар­ко.

Վա­ղը կհանդի­պենք։

Встре­тим­ся зав­тра.

Ме­ста

Ա­մե­նուրեք լռություն է։

Вез­де ти­ши­на.

հե­ռու ապրել

да­ле­ко жить

մոտ ապրել

близ­ко жить

դեմդի­մաց հանդի­պել

встре­тить­ся ли­цом к ли­цу

վեր բարձրա­նալ

под­ни­мать­ся, под­нять­ся

վար իջնել

спус­кать­ся, спу­стить­ся

Ме­ры и Сте­пе­ни

դարձյալ, կրկին գնալ

вновь пой­ти

հա­զիվ հի­շել

ед­ва вспом­нить

հա­մարյա մո­ռա­նալ

по­чти за­быть

բո­լո­րո­վին չուտել

со­всем не есть

շատ հուզվել

очень рас­стро­ить­ся

քիչ քնել

ма­ло спать

հա­ճախ այցե­լել

ча­сто по­се­щать, на­ве­щать

մո­տա­վո­րա­պես ի­մա­նալ

при­бли­зи­тель­но знать

լիո­վին տի­րա­պե­տել

пол­но­стью вла­деть

իսպառ մո­ռա­նալ

со­вер­шен­но за­быть

շատ գե­ղե­ցիկ

очень кра­си­вый

չա­փա­զանց խե­լոք

че­ре­с­чур ум­ный

բազմիցս դի­մել

неод­но­крат­но, мно­го­крат­но об­ра­щать­ся

Сте­пе­ни Срав­не­ния На­ре­чий

Неко­то­рые на­ре­чия об­ра­за дей­ствия, ме­ры и сте­пе­ни име­ют как и при­ла­га­тель­ные, сте­пе­ни срав­не­ния

շատʃɑtмно­го

ա­վե­լի շատболь­ше

ա­մե­նա­շա­տըболь­ше все­го

քիչkʰitʃʰма­ло

ա­վե­լի քիչмень­ше

ա­մե­նա­քի­չըмень­ше все­го

ա­րագɑˈɾɑɡбыст­ро

ա­վե­լի ա­րագбыст­рее

ա­մե­նաա­րա­գըбыст­рее все­го

դանդաղdɑnˈdɑʁмед­лен­но

ա­վե­լի դանդաղмед­лен­нее

ա­մե­նա­դանդա­ղըмед­лен­нее все­го

լրջո­րենlɾʤɔˈɾɛnсе­рьёз­но

ա­վե­լի լրջո­րենсе­рьёз­нее

Пре­вос­ход­ная сте­пень на­ре­чия упо­треб­ля­ет­ся с опре­де­лен­ным ар­тик­лем

Ե­րեկ հա­մալսա­րա­նի մեծ դահլի­ճում տե­ղի ունե­ցավ հանդի­սա­վոր նիստ։

Вче­ра в боль­шом за­ле уни­вер­си­те­та со­сто­я­лось тор­же­ствен­ное за­се­да­ние.

Հանկարծ ինչ-որ աղմուկ լսվեց։

Вдруг по­слы­шал­ся ка­кой-то шум.

Ե­րե­կո­յան հորդա­ռատ անձրև ե­կավ։

Ве­че­ром по­шёл про­лив­ной дождь.

Об­ра­зо­ва­ние на­ре­чий

На­ре­чия по об­ра­зо­ва­нию под­раз­де­ля­ют­ся на

Про­стые

Про­стые на­ре­чия не име­ют фор­маль­ных по­ка­за­те­лей и по фор­ме не от­ли­ча­ют­ся от имён су­ще­стви­тель­ных и при­ла­га­тель­ных

ա­րագɑˈɾɑɡбыст­ро

կա­րագkɑˈɾɑkʰмас­ло

դանդաղdɑnˈdɑʁмед­лен­но

ծի­ծաղʦiˈʦɑʁсмех

միշտmiʃtвсе­гда

վիշտviʃtскорбь

շատʃɑtмно­го

վատvɑtпло­хой

В ка­че­стве на­ре­чий мо­гут упо­треб­лять­ся та­к­же неко­то­рые при­ла­га­тель­ные

ուրախ մարդ և ուրախ ծի­ծա­ղել

ве­сё­лый че­ло­век и ве­се­ло сме­ять­ся

բարձր հա­սակ և բարձր խո­սել

вы­со­кий рост и гром­ко го­во­рить

գե­ղե­ցիկ աղջիկ և գե­ղե­ցիկ գրել

кра­си­вая де­вуш­ка и кра­си­во пи­сать

լավ տուն և լավ պա­տասխա­նել

хо­ро­ший дом и хо­ро­шо от­ве­чать

Слож­ные

Зна­чи­тель­ную часть слож­ных на­ре­чий со­став­ля­ют на­ре­чия, об­ра­зо­ван­ные по­вто­ром име­ни при­ла­га­тель­но­го или су­ще­стви­тель­но­го

խումբχumbгруп­па

խումբ-խումբгруп­па­ми

ժա­մա­նակʒɑmɑˈnɑkвре­мя

ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակвре­мя от вре­ме­ни

տա­րիtɑˈɾiгод

տա­րեց-տա­րիиз го­да в год

По­втор име­ни при­ла­га­тель­но­го или су­ще­стви­тель­но­го яв­ля­ет­ся фор­маль­ным по­ка­за­те­лем на­ре­чия.

Осталь­ные слож­ные на­ре­чия по фор­ме не от­ли­ча­ют­ся от су­ще­стви­тель­ных и при­ла­га­тель­ных

այսօրɑjˈsɔɾсе­год­ня

ա­մե­նուրեքɑmɛnuˈɾɛkʰвез­де

միա­ձայնmi(j)ɑˈʣɑjnеди­но­глас­но

բարձրա­ձայնbɑɾʦʰɾɑˈʣɑjnгром­ко

Суф­фик­саль­ные

Об­ра­зу­ют­ся с по­мо­щью спе­ци­аль­ных суф­фик­сов, ко­то­рые яв­ля­ют­ся фор­маль­ны­ми по­ка­за­те­ля­ми на­ре­чия

-ա­բար

եղբայրjɛχˈpɑjɾбрат

եղբայրա­բարjɛʁbɑjɾɑˈbɑɾпо-брат­ски

բա­րե­կամbɑɾɛˈkɑmдруг

բա­րե­կա­մա­բարbɑɾɛkɑmɑˈbɑɾпо-дру­же­ски

ընկերəŋˈkɛɾто­ва­рищ

ընկե­րա­բարпо-то­ва­ри­ще­ски

-ո­րեն

լուրջluɾʤсе­рьёз­ный

լրջո­րենlɾʤɔˈɾɛnсе­рьёз­но

մեղմmɛʁmнеж­ный

մեղմո­րենmɛʁmɔˈɾɛnнеж­но

գործնա­կանɡɔɾʦnɑˈkɑnпрак­ти­че­ский

գործնա­կա­նո­րենɡɔɾʦnɑkɑnɔˈɾɛnпрак­ти­че­ски

հա­մառhɑˈmɑrупря­мый

հա­մա­ռո­րենhɑmɑrɔˈɾɛnупря­мо

-ա­պես

նյութnjutʰма­те­ри­ал

նյութա­պեսnjutʰɑˈpɛsма­те­ри­аль­но

գա­ղա­փարɡɑʁɑˈpʰɑɾидея

գա­ղա­փա­րա­պեսидей­но

խորχɔɾглу­бо­кий

խո­րա­պեսχɔɾɑˈpɛsглу­бо­ко

-ո­վին

ամբողջɑmˈbɔχʧʰвесь, це­лый

ամբողջո­վինɑmbɔʁʤɔˈvinвсе­це­ло

լիliпол­ный

լիո­վինliɔˈvinпол­но­стью

լիliво­ля

կա­մո­վինkɑmɔˈvinдоб­ро­воль­но

հիմն (հիմք) ос­но­ва

հիմնո­վինhimnɔˈvinос­но­ва­тель­но

-ա­կի

հա­մա­ռոտhɑmɑˈrotкрат­кий

հա­մա­ռո­տա­կիhɑmɑrɔtɑˈkiкрат­ко

թեթևtʰɛˈtʰɛvлёг­кий

թեթև­ակслег­ка

շեշտʃɛʃtуда­ре­ние

շեշտա­կիʃɛʃtɑˈkiмет­ко

հա­ճախhɑˈʧɑχча­сто

հա­ճա­խա­կիhɑʧɑχɑˈkiча­сто

հանկարծhɑŋˈkɑɾʦвне­зап­но

հանկարծա­կիhɑŋkɑɾʦɑˈkiвне­зап­но, вдруг

Упраж­не­ния

Про­чи­тай­те сле­ду­ю­щий текст, об­ра­щая вни­ма­ние на упо­треб­ле­ние на­ре­чий

Դի­մացներս մի թեք բարձրություն էր։ Հա­զիվհազ ա­ռաջ էինք շարժվում, ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ կանգնում, փոքր-ինչ հանգստա­նում և նո­րից շա­րունա­կում բարձրա­նալ։ Հանկարծ փայլա­տա­կեց երկինքը, ուժգին ո­րո­տա­ցին ամպե­րը և սկսվեց անձրևը։ Սկզբում կա­թիլներն ընկնում էին մե­կիկ-մե­կիկ, ա­պա հետզհե­տե սաստկա­ցան։ Ուժեղ քա­մին սկզբում ցրեց ամպե­րը, տեղ-տեղ երև­աց երկնքի կա­պույտը, բայց մութ ամպե­րը տե­ղի չտվին,կրկին ա­րա­գո­րեն ծածկե­ցին երկինքը, և նո­րից տե­ղաց հորդա­ռատ անձրևը։ Չնա­յած հոգնել էինք, բայց գնում էինք ու գնում։ Ձո­րում խշշում էր գե­տը։ Մերթ ընդ մերթ մեզ էին հասնում հո­վիվնե­րի ձայնը, շնե­րի միա­լար հա­չո­ցը, և կա­մաց-կա­մաց մո­տա­կա բնա­կա­վայրը ի­րեն զգալ էր տա­լիս։

Ա­հա դուրս ե­կանք մի տա­փա­րակ տեղ։ Մեր դի­մաց սա­րի երկճյուղ կա­տարն էր, իսկ քիչ այն կողմ` վրա­նա­խումբը։ Գե­ղե­ցիկ, շատ գե­ղե­ցիկ էր բարձրունքը, ա­մե­նուր երփնե­րանգ ծա­ղիկներ էին և զուլալ աղբյուրներ։ Դյութված դի­տում էինք շրջա­պատն ու չէինք հա­գե­նում։

На­ре­чие հե­ռու

На­ре­чие հե­ռուда­ле­ко

(շատ) հե­ռու գնալ

(очень) да­ле­ко пой­ти, зай­ти слиш­ком да­ле­ко

հե­ռուն նա­յել

смот­реть да­ле­ко впе­рёд

հե­ռուն տեսնել

ви­деть да­ле­ко, пред­ви­деть

աչքից հե­ռու

вне по­ля зре­ния

հեռվից հե­ռու

из­да­ли

ի­րեն հե­ռու պա­հել

дер­жать­ся в сто­роне

Աչքից հե­ռու, սրտից հե­ռու։

С глаз до­лой, из серд­ца вон.

27–05–2020