Урок 07-3

Диалог

– Բարև՛, Անահի՛տ։

– Здравствуй, Анаит!

– Բարև՛, Սերգե՛յ։ Ի՞նչ կա, ի՞նչ չկա։

– Здравствуй, Сергей! Что у тебя нового?

– Վաղը առավոտյան ժամը 8-ին գնալու եմ (պիտի գնամ) օդանավակայան։

– Завтра утром в 8 часов (я) должен поехать в аэропорт.

– Ինչո՞ւ, ո՞վ է գալիս, ու՞մ ես դիմավորելու։

– Почему? Кто (он) приезжает? Кого (ты) встречаешь?

Դիմավորելու եմ իմ լավ բարեկամին։ Նա ապրում է Մոսկվայում։

– (Я) встречаю своего хорошего друга. Он живёт в Москве.

– Երեկ երեկոյան ժամը յոթն անց կեսին զանգահարեցասաց, որ գալիս է։

– Вчера вечером в 7.30 (он) позвонил и (он) сказал, что (он) завтра прилетает.

– Իսկ նա Երևանում եղե՞լ է, թե՞ առաջին անգամն է գալիս։

– А он бывал в Ереване или (он) приезжает в первый раз?

– Առաջին անգամ։ Ինքնաթիռը վայրէջք է կատարելու ժամը ութն անց քսան րոպեին։ Առավոտյան ուղիղ ութին պետք է դուրս գամ, որ չուշանամ։

– В первый раз. Самолет совершит посадку в 8.20. Утром ровно в 8 часов (я) должен выйти из дому, чтобы (мне) не опоздать.

– Դե՛ լավ, հաջողությո՛ւն քեզ։

– Ну хорошо, удачи тебе!

– Շնորհակալությո՛ւն, ցտեսությո՛ւն։

– Спасибо, до свидания!

Комментарий 1

Обратите внимание на выражение ի՞նչ կա, ի՞նչ չկա. Оно очень употребительно в разговорной речи, соответствует – "что нового?" (букв. что есть чего нет).

Комментарий 2

գալիս է форма наст. вр. глагола գալ, которая употреблена в значении будущего времени. Настоящее время глаголов может употребляться в значении будущего времени

Ե՞րբ ես գնում Մոսկվա։

Когда (ты) едешь в Москву?

Ե՞րբ ես հանձնում քննությունը։

Когда (ты) сдаёшь экзамен?

Будущее Время

Գնալու եմ, դիմավորելու եմ – формы будущего времени изъявительного наклонения глаголов գնալ"уходить", դիմավորել"встретить".

Они образуются сочетанием причастия последующего действия и вспомогательного глагола է в настоящем времени.

В предложении вспомогательный глагол может стоять перед причастной формой, как и в других временах

Ինքնաթիռը վայրէջք է կատարելու երեկոյան ժամը ութին։

В разговорной речи вместо будущего времени изъявительного наклонения могут употребляться формы будущего времени долженственного наклонения с частицами պիտի, պետք է"нужно"

Ուղիղ ութին պիտի դուրս գամ։

(Я) должен выйти ровно в восемь.

Причастие последующего действия образуется прибавлением окончания -ու к инфинитиву глагола

գնալ – գնալու

դիմավորել – դիմավորելու

ուտել – ուտելու

Спряжение глагола գնալ в будущем времени

գնալու եմ(я) поеду

գնալու ես(ты) поедешь

գնալու է(он) поедет

գնալու ենք(мы) поедем

գնալու եք(вы) поедете

գնալու են(они) поедут


գնալու եմ

գնալու ենք

գնալու ես

գնալու եք

գնալու է

գնալու են

Իմ Ընտանիքը
Моя Семья

Իմ ընտանիքը բաղկացած է հինգ հոգուց։ Ես ունեմ հայր, մայր, քույր և եղբայր։ Մենք ապրում ենք Երևանում, Աբովյան փողոցում, երեք սենյականոց բնակարանում։ Հայրս քառասունհինգ տարեկան է։ Նա ինժեներ է, աշխատում է գործարանում։ Նա գնում է աշխատանքի առավոտյան ժամը յոթն անց կեսին և վերադառնում է աշխատանքից երեկոյան ժամը հինգին։

Моя семья состоит из пяти человек. У меня есть отец, мать, сестра и брат. Мы живём в Ереване, на улице Абовяна в трёх-комнатной квартире. Отцу моему 45 лет. Он инженер и (он) работает на заводе. Он уходит на работу в семь тридцать утра и (он) возвращается с работы в пять вечера.

Մայրս բժիշկ է։ Նա աշխատում է հիվանդանոցում։ Նրա աշխատանքը վերջանում է ժամը երկուսն անց կեսին։ Նա տուն է գալիս մետրոյով և ժամը երեքին տաս պակաս միշտ տանն է լինում։

(Моя) мать – врач. Она работает в больнице. Она заканчивает работу в 2.30. (Она) возвращается домой на метро и без десяти три (она) всегда бывает дома.

Քույրս՝ Անահիտը, տաս տարեկան է։ Նա չորրորդ դասարանի աշակերտուհի է։ Իսկ եղբայրս առաջին կուրսի ուսանող է։ Նա սովորում է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետում։ Ես նույնպես ուսանող եմ, սովորում եմ պոլիտեխնիկական ինստիտուտում, հինգերորդ կուրսում։ Ինստիտուտն ավարտելուց հետո ես ուզում եմ ընդունվել ասպիրանտուրա։

Моей сестре, Анаит – десять лет. Она ученица четвёртого класса, а (мой) брат – студент первого курса. Он учится на филологическом факультете Ереванского государственного университета. Я тоже студентка, (я) учусь в Политехническом институте на пятом курсе. После окончания института я хочу поступить в аспирантуру.

Комментарий 1

Обратите внимание на предложение –

Քույրս՝ Անահիտը, տաս տարեկան է։

Здесь Անահիտը приложение, которое ставится после определяемого слова, согласуется с ним в числе и падеже и отделяется от него знаком " ` " (բութ)

Ես ապրում եմ Երևանում՝ Հայաստանի մայրաքաղաքում։

Я живу в Ереване – столице Армении.

Упражнения

Расскажите о себе, своей семье и близких. Рассказывая, вы можете воспользоваться данными ниже предложениями, добавляя пропущенные слова

Իմ անունը … է։

Ես … տարեկան եմ։

Ես ապրում եմ … ։

Ես … իմ աշխատանքը։

Ես աշխատում եմ … ։

Ես սիրում եմ (երաժշտություն, սպորտ, կարդալ…)։

Ես սովորում եմ (հայերեն, անգլերեն…)։

Իմ հայրը (մայրը, եղբայրը, քույրը…) է։

Некоторые варианты описания портрета

Նա երեսուն տարեկան տղամարդ է՝ բարձրահասակ, սև մազերով և սև աչքերով։

Он тридцатилетний мужчина, высокого роста, брюнет, с чёрными глазами.

Նա յոթանասուն տարեկան տղամարդ է՝ կարճահասակ, նիհար, սպիտակ մազերով։

Он мужчина семидесяти лет, маленького роста, худощавый, с седыми волосами.

Նա քսան տարեկան աղջիկ է․ միջահասակ, բարեկազմ, թխահեր, ունի սև աչքեր։ Նա միշտ հագնվում է ճաշակով։

Это девушка двадцати лет - среднего роста, стройная, брюнетка с чёрными глазами. Она всегда одевается со вкусом.

Նա հիսուն տարեկան կապույտ աչքերով, ալեխառն մազերով, մի քիչ գեր կին է։

Это пятидесятилетняя синеглазая женщина, с проседью, несколько полноватая.

По образцам опишите портрет вашего друга. Воспользуйтесь словами

ճակատʧɑˈkɑtлоб

լայնlɑjnширокий

նեղnɛʁузкий

կնճռոտknʧrɔtморщинистый

բերանbɛˈɾɑnрот

մեծmɛʦбольшой

փոքրˈpʰɔkʰəɾмаленький

գեղեցիկɡɛʁɛˈtsʰikкрасивый

շրթունքʃəɾˈtʰuŋkʰгуба

շրթունքներгубы

հաստhɑstтолстый

բարակbɑˈɾɑkтонкий

ականջɑˈkɑnʤухо

փոքրˈpʰɔkʰəɾмаленький

մեծmɛʦбольшой

հոնքhoŋkʰбровь

ունքuŋkʰбровь (разговорное)

խիտχitгустой

հաստhɑstтолстый

քիթkʰitʰнос

հայկականhɑjkɑˈkɑnармянский

հունականhunɑˈkɑnгреческий

արծվաքիթɑɾʦvɑˈkʰitʰорлиноносый

թարթիչներресницы

երկարjɛɾˈkɑɾдлинный

կարճkɑɾʧкороткий

վիզvizшея

պարանոցpɑɾɑˈnotsʰшея (книжное)

կարապիлебединый

հաստhɑstтолстый

դեմքdɛmkʰлицо

կլորkəˈlɔɾкруглый

մանկականmɑŋkɑˈkɑnдетский

տանջվածизмученный

ուրախuˈɾɑχвесёлый

թիկունքtʰiˈkuŋkʰплечи

լայնlɑjnширокий

նեղnɛʁузкий

մեջքmɛʧʰkʰспина, поясница, талия

լայնlɑjnширокий

նեղnɛʁузкий

При описании приведённые сочетания могут употребляться либо в форме творительного падежа, либо в форме сложного слова

բարձր հասակով

բարձրահասակ

высокого роста

կարճ հասակով

կարճահասակ

низкого роста

միջին հասակով

միջահասակ

среднего роста

սև աչքերով

սևաչյա

чёрноглазый

կապույտ աչքերով

կապուտաչյա

синеглазый

լայն ճակատով

լայնաճակատ

широколобый

հաստ շրթունքով

հաստաշրթունք

толстогубый

կլոր դեպքով

կլորադեմ

круглолицый

ժպտացող դեմքով

ժպտադեմ

улыбчивый

լայնացող թիկունքով

լայնաթիկունք

широкоплечий

Суффиксы

-ուհի

Имеет ограниченное употребление, прибавляется к существительным, обозначающим род занятия, специальность

ուսուցիչusuˈtsʰitʃʰучитель

ուսուցչուհիusutsʰtʃʰuˈhiучительница

ուսանողusɑˈnɔʁстудент

ուսանողուհիusɑnɔʁuˈhiстудентка

քարտուղարkʰɑɾtuˈʁɑɾсекретарь

քարտուղարուհիkʰɑɾtuʁɑɾuˈhiсекретарша

բժիշկbəˈʒiʃkврач

բժշկուհիbʒʃkuˈhiженщина-врач

աշակերտɑʃɑˈkɛɾtученик

աշակերտուհիɑʃɑkɛɾtuˈhiученица

-իչ

Образует отглагольные существительные со значением деятеля и инструмента.

Деятель

գործիչɡɔɾˈʦiʧʰдеятель

գիտության գործիչдеятель науки

կառավարիչkɑrɑvɑˈɾiʧʰуправляющий

գործերի կառավարիչуправляющий делами

նկարիչnəkɑˈɾiʧʰхудожник

ժողովրդական նկարիչнародный художник

վարիչvɑˈɾiʧʰзаведующий

բաժնի վարիչзаведующий отделом

թարգմանիչtʰɑɾkʰmɑˈnitʃʰпереводчик

լավ թարգմանիչхороший переводчик

Инструмент

ընդունիչənduˈniʧʰприёмник

սրիչsəˈɾitʃʰточилка

գրիչɡəˈɾitʃʰручка

սրբիչsəɾˈpʰiʧʰполотенце

Суффикс -իչ образует также отглагольные прилагательные

արտահայտիչвыразительный

արտահայտիչ հայացքвыразительный взгляд

բուժիչbuˈʒiʧʰцелебный, лечебный

բուժիչ ջրերлечебные воды

խանգարիչχɑŋɡɑˈɾiʧʰмешающий, препятствующий

խանգարիչ հանգամանքներпрепятствия (мешающие обстоятельства)

Упражнения

Переводы

Переведите

Ի՞նչ արժե այդ գիրքը։

Երկու ռուբլի հիսուն կոպեկ։

Գիրքը արժի երկու ռուբլի հիսուն կոպ։

Այսօր ես գնեցի հինգ ռուբլի միրգ։

Թատրոնի տոմսն արժե մեկ ռուբլի հիսուն կոպեկ։

Քանիսո՞վ ես առել գլխարկդ։

Տասնհինգ ռուբլիով։


Արժե – это литературная форма, в разговорной речи обычно употребляется форма արժի.


Слова առնել, գնել являются синонимами и означают "покупать".

գնելɡəˈnɛlлитературная форма

առնելɑrˈnɛlразговорная форма

Переведите, составьте предложения

два рубля двадцать копеек

шесть рублей сорок пять копеек

триста пятнадцать рублей девяносто семь копеек

купить за девять рублей

два дня

шесть месяцев

пятнадцать учеников

три книги

в тысяча девятьсот семнадцатом году

Переведите

Գարնան ամիսներն են՝ մարտ, ապրիլ, մայիս։

Շաբաթ օրը մենք չենք աշխատում։

Օրն ունի քսանչորս ժամ։

Տարվա եղանակներն են՝ գարուն,ամառ, աշուն, ձմեռ։

Շաբաթվա օրերն են՝ երկուշաբթի, երեքշաբթի, չորեքշաբթի, հինգշաբթի, ուրբաթ, շաբաթ, կիրակի։

Ժամը հինգն անց է քսան րոպե։

Վաղը ամսի տասնմեկն է։

Արդեն կեսգիշեր է։

Այսօր երեկոյան ժամը հինգին կկայանա հանդիպում Վիկտոր Համբարձումյանի հետ։

Переведите

Во вторник у меня урок армянского языка.

Часы остановились в полночь.

Сейчас двадцать минут двенадцатого (без десяти восемь).

Концерт начинается в восемь часов тридцать минут вечера.

Собрание назначено на пятницу.

Воскресенье – день отдыха.

Декабрь, январь, февраль – зимние месяцы.

Дни недели: понедельник, вторник, среда, четверг, пятница, суббота, воскресенье.

Времена года: весна, лето, осень, зима.

Тесты