Урок 04-2

Звук тʰ

Թ թтʰ


թերթtʰɛɾtʰгазета, лист (бумаги)

թափելtʰɑˈpʰɛlвысыпать, выливать

թեյtʰɛjчай

թիմtʰimкоманда (спорт)

թելtʰɛlнитка

թատրոնtʰɑtˈɾɔnтеатр

թանգարանtʰɑŋɡɑˈɾɑnмузей

թարմtʰɑɾmсвежий

թարթիչtʰɑɾˈtʰiʧʰресница

թութtʰutʰягода шелковицы, шелковица

թարթելtʰɑɾˈtʰɛlморгать

թուխtʰuχсмуглый

թերիtʰɛˈɾiнеполный

թևtʰɛvрука, крыло

կաթkɑtʰмолоко

թևերтʰэвэрруки, крылья

Суффикс -ություն

От основ глагола, прилагательного, существительного образует существительные с отвлечёнными значениями (собирательности, наименования действия и признака, отраслей науки и т. д.)

բնավորությունbənɑvɔɾutʰˈjunхарактер

ուշադրությունушадрутʰйунвнимание

պատմությունpɑtmutʰˈjunистория

սովորությունsɔvɔɾutʰˈjunпривычка

լավությունlɑvutʰˈjunдобро, хорошее дело

գթությունɡətʰutʰˈjunмилосердие

գիտությունɡitutʰˈjunнаука

բնակչությունbənɑkʧʰuˈʦʰjunнаселение

գրականությունɡəɾɑkɑnutʰˈjunлитература

բուսաբանությունbusɑbɑnutʰˈjunботаника

միությունmiutʰˈjunсоюз

ուսանողությունusɑnɔʁutʰˈjunстуденчество

պետությունpɛtutʰˈjunгосударство

В родительном падеже суффикс принимает форму -ության

պատմությանистории

սովորությանпривычки

В разговорной речи

-ությունуцйун

-ությանуцйан

Упражнения

Переведите

թեյ խմել

Ես թեյ եմ խմում։

թատրոն գնալ

Երեկ Արամը և Աշոտը թատրոն գնացին։

թուխ մազեր

Նա թուխ մազեր ունի։

թարմ կաթ

Նա խմում է թարմ կաթ։

պատմություն թանգարան

Նա աշխատում է պատմության թանգարանում։

սովորություն ունենալ

Նա մի լավ սովորություն ունի։

Звук кʰ

Ք քкʰ


քարkʰɑɾкамень

քայլkʰɑjlшаг

քարոտkʰɑˈɾɔtкаменистый

քայլելkʰɑjˈlɛlшагать, ходить

քունkʰunсон

քամիkʰɑˈmiветер

քույրkʰujɾсестра

քաշելkʰɑˈʃɛlтянуть

քնելkʰəˈnɛlспать

քաղաքkʰɑˈʁɑkʰгород

քննելkʰəˈnːɛlэкзаменовать

մայրաքաղաքmɑjɾɑkʰɑˈʁɑkʰстолица

քննությունkʰənːutʰˈjunэкзамен

շենքʃɛŋkʰздание

քարտեզkʰɑɾˈtɛzкарта

գիրքɡiɾkʰкнига

քիթkʰitʰнос

խոսքχɔskʰречь, слово

քիմիաkʰimˈjɑхимия

մենքmɛŋkʰмы

քիմիկոսkʰimiˈkosхимик

տեսքtɛskʰвид, внешность

քանիkʰɑˈniсколько

մի քանիми кʰанинесколько

Упражнения

Составьте предложения со словосочетаниями

մի քանի ժամнесколько часов

մի քանի օրнесколько дней

խորը քնելкрепко спать

արագ քայլելбыстро ходить (шагать)

քարոտ երկիրкаменистая страна

ուժեղ քամիсильный ветер

Переведите

Ես մի քույր ունեմ։

Նրա անունը Անուշ է։

Իմ քույրը քիմիկոս է։

Նա աշխատում է քիմիական ինստիտուտում։

Կիրակի օրը մենք գնացինք Սևան։

Правописание բ – փ

բb, пʰ, п

պp

փ

Буква փ всегда произносится пʰ

եփելjɛˈpʰɛlварить

Буква պ всегда произносится п

ապաапато, затем

պարելpɑˈɾɛlтанцевать

Буква բ обычно, а в начале слова всегда, произносится б

բերանbɛˈɾɑnрот

բոլորbɔˈlɔɾвсе

բարևbɑˈɾɛvздравствуй!

մասամբmɑˈsɑmpʰчастично

Буква բ после согласных ր, ղ, а иногда и после гласных, произносится пʰ, а в отдельных случаях п

երբjɛɾpʰкогда

խաբելχɑˈpʰɛlобманывать

երբեմնjɛɾˈpʰɛmənиногда

սրբելsəɾˈpʰɛlвытирать

եղբայրjɛχˈpɑjɾбрат

Упражнения

Прочитайте

երբjɛɾpʰкогда

փնտրելpʰəntˈɾɛlискать

սրբելсᵊрпʰэлвытирать

փողոցпʰоʁоцулица

սկիզբskizbначало

փոքրˈpʰɔkʰəɾмаленький

խումբχumbгруппа

թափելtʰɑˈpʰɛlвыливать, высыпать

շտաբʃtɑbштаб

չափʧʰɑpʰмера

շտապəʃˈtɑpбыстро

չափելʧʰɑˈpʰɛlмерить

բոլորըbɔˈlɔɾəвсе

եփելjɛˈpʰɛlварить

բարիbɑˈɾiдобрый

բարևbɑˈɾɛvздравствуй!


լայն փողոցширокая улица

դեմքը սրբելвытирать лицо

շտապ գնալбыстро уйти

փոքր երկիրмаленькая страна

մի խումբ(одна, какая-то) группа

մի խումբ ընկերներгруппа товарищей

լավ սկիզբхорошее начало

Составьте предложения, употребляя слова

եղբայր

փոքր

բոլորը

լավ

սկիզբ

թեյ

խմել

թատրոն

Вставьте подходящие по смыслу слова

Տղան խաղում է … ։

Իմ հայրը և մայրը … ։

Երևանի … լայն են։

Ես սովորում եմ … ։

Նա երիտասարդ … մարդ է։

Հայաստանըերկիր է։


քարոտ

բարի

բակում

ինժեներական

հայերեն

փողոցները

Правописание դ – թ

դd, тʰ

տt

թ

Буква տ всегда произносится т

տեսնեтэснэлвидеть, увидеть

ուտելuˈtɛlесть, кушать

այտɑjtщека

Буква թ всегда произносится тʰ

զարթնելzɑɾtʰˈnɛlпросыпаться

թուղթtʰuχtʰбумага

թափելtʰɑˈpʰɛlвыливать, высыпать

աթոռɑˈtʰɔrстул

շաբաթʃɑˈpʰɑtʰнеделя, суббота

ուրբաթuɾˈpʰɑtʰпятница

Буква դ обычно, а в начале слова всегда, она произносится д

դասdɑsурок

դուduты

դաэто

դուռdurдверь

այդайдэтот, эта, это

Буква դ после согласных ր, ղ часто (особенно на конце слова) произносится тʰ

մարդmɑɾtʰчеловек

արդենɑɾˈtʰɛnуже

վարդvɑɾtʰроза

զարդzɑɾtʰукрашение

մարդիկmɑɾˈtʰikлюди

զարդարելzɑɾtʰɑˈɾɛlукрашать

նյարդnjɑɾtʰнерв

գնորդɡnɔɾdпокупатель

կարդալkɑɾˈtʰɑlчитать

Правописание գ – ք

գɡ, кʰ

կk

ք

Буква կ всегда произносится к

կամkɑmили

կարելkɑˈɾɛlшить

կիրակիkiɾɑˈkiвоскресенье

կանաչkɑˈnɑʧʰзелёный, зелень, трава

կատակkɑˈtɑkшутка

Буква ք всегда произносится кʰ

քնելkʰəˈnɛlспать

քարkʰɑɾкамень

տաքtɑkʰгорячий

ենքɛŋkʰ(мы) есть

քունkʰunсон

Буква գ обычно, а в начале слова всегда, она произносится г

գիրքɡiɾkʰкнига

գարունɡɑˈɾunвесна

գալɡɑlприходить, приезжать

այգիайгисад

գնալɡəˈnɑlуходить, уезжать

կանգնելkɑŋɡˈnɛlстоять

Буква գ после ր и гласных звуков произносится кʰ

երգjɛɾkʰпесня

ավագɑˈvɑkʰстарший

երգելjɛɾˈkʰɛlпеть

կարագkɑˈɾɑkʰмасло

պարգևpɑɾˈɡɛvнаграда

կարգkɑɾkʰпорядок, система, категория

Суффикс -իկ

Слово մարդիկ"люди" форма множественного числа от մարդ"человек", которая как исключение образуется при помощи суффикса -իկ и не принимает артикля

Մարդը եկավ։

мˈартʰə йэкав

Человек пришел.

Մարդիկ եկան։

мартʰик йэкан

Люди пришли.

Суффикс -որդ

-որդ суффикс со значением деятеля

լողորդlɔˈʁɔɾdпловец

վարորդvɑˈɾɔɾdводитель

որսորդvoɾˈsoɾtʰохотник

Упражнения

Повторите спряжение вспомогательного глагола է, а также спряжение глаголов в прошедшем совершенном времени, обращая особое внимание на произношение форм множественного числа, в которых произносится звук кʰ.

Прочитайте

գրելɡəˈɾɛlписать

շոգʃɔɡжара, жаркий

օգուտɔˈkʰutпольза

օգնելɔkʰˈnɛlпомогать

կարագkɑˈɾɑkʰмасло

գյուղɡjuʁдеревня, село

գնելɡəˈnɛlпокупать

գնում եմгᵊнˈум‿эм(я) иду

կարգkɑɾkʰпорядок

գնում ենքгᵊнˈум‿энкʰ(мы) идём

համակարգhɑmɑˈkɑɾkʰсистема

քնում եմкʰᵊнˈум‿эм(я) засыпаю

դասակարգdɑsɑˈkɑɾkʰкласс (общественный)

թարգմանելtʰɑɾkʰmɑˈnɛlпереводить

բանվոր դասակարգбанвор дасакаркʰрабочий класс

գեղեցիկɡɛʁɛˈtsʰikкрасивый

հասարակարգhɑsɑɾɑˈkɑɾɡобщественный строй, формация


շաբաթ օրը

шапʰатʰ ˈорə

в субботу, суббота

այս շաբաթ

айс шапʰатʰ

на этой неделе, в эту субботу

Շոգ է։

шˈокʰ‿э

Жарко.

Переведите

Երևանը Հայաստանի մայրաքաղաքն է։

Մոսկվան Ռուսաստանի մայրաքաղաքն է։

Երևանը հին քաղաք է։

Ես ապրում և աշխատում եմ Երևանում։

Երևանում շատ գեղեցիկ շենքեր կան։

Փողոցում շատ մարդ կար։

Окончание -ում

Окончание -ում показатель местного падежа

Մոսկվայումв Москве

սենյակումв комнате

թատրոնումв театре

շենքումв здании

Названия дней недели

երկուշաբթիjɛɾkuʃɑpʰˈtʰiпонедельник

երեքշաբթիjɛɾɛkʰʃɑpʰˈtʰiвторник

չորեքշաբթիtʃʰoɾɛkʰʃɑpʰˈtʰiсреда

հինգշաբթիhiŋɡʃɑpʰˈtʰiчетверг

ուրբաթuɾˈpʰɑtʰпятница

շաբաթʃɑˈpʰɑtʰсуббота

կիրակիkiɾɑˈkiвоскресенье

Пословицы

Ուրբաթը շաբաթից շուտ է գալիս։

Пятница наступает раньше субботы.

Ուրբաթը շաբաթից շուտ է եկավ։

Пятница пришла раньше субботы.

Приблизительные эквиваленты: "Всему своё время. Чему быть того не миновать".


Տասը չափի՛ր, մեկ կտրի՛ր։

Семь раз отмерь, один раз отрежь.

(дословно: десять – (ты) измерь, один – (ты) отрежь).